De kracht van lokale zeg­genschap

Geplaatst op 6 augustus 2024

Zeggenschap zo dicht mogelijk organiseren bij mensen die zorg of ondersteuning nodig hebben. Versterking van lokale zeggenschap is een belangrijk uitgangspunt van de medezeggenschapswet (Wmcz 2018). In dit artikel uit de zomereditie van LOC-tijdschrift Zorg & Zeggenschap vertellen cliëntenraadsleden Jan Tielen en Mirjam de Goeij, zowel centraal als lokaal actief, over medezeggenschap bij zorgorganisatie Laurens.

Beluister artikel

Hoe is de medezeggenschap bij Laurens georganiseerd?

Mirjam de Goeij, vicevoorzitter centrale cliëntenraad van Laurens en voorzitter van de cliëntenraad van zorglocatie De Oudenlandse Hof in Berkel en Rodenrijs: “We hebben zo’n dertig locaties, 26 voor de langdurige zorg, vier voor de kortdurende en dan nog de thuiszorg en dagbehandeling. In principe kan elke lokale raad een lid afvaardigen naar de centrale cliëntenraad (ccr), maar niet iedereen maakt daar gebruik van.”

Jan Tielen, voorzitter van de centrale cliëntenraad van Laurens en van een lokale cliëntenraad die drie zorglocaties zorglocaties in de langdurige zorg vertegenwoordigt: “De centrale raad bestaat nu uit vijftien mensen. Samen met de lokale raden proberen we elkaar zo goed mogelijk aan te vullen en te versterken. Lokale raden zijn hartstikke nodig, want lokaal gebeurt het. De lokale raden zijn de voelhorens van de centrale raad. In de medezeggenschapsregeling hebben we vastgelegd wat we centraal, domein- of locatie-overstijgend doen en wat we decentraal oppakken.”

“De lokale raden zijn de voelhoorns van de centrale raad”

Wat zijn bijvoorbeeld onderwerpen voor de centrale raad?

Mirjam: “Facilitaire zaken zoals de wasgeldregeling, de aansprakelijkheidsverzekering voor bewoners of de afspraken over hoe lang een kamer leeg mag staan na overlijden. Maar ook financiën, wijzigingen in de zorg, de procedure rondom zorgplannen en de kwaliteit van de zorg komen aan bod.”

Jan: “Maar over dit soort centrale onderwerpen willen we ook graag dat de lokale raden hun zegje doen. Die inbreng vind ik echt noodzakelijk. Het belang van bewoners moet altijd het vertrekpunt zijn.”

Hoe werken jullie samen met de lokale raden?

Mirjam: “Als dagelijks bestuur van de ccr proberen we regelmatig zoveel mogelijk locaties te bezoeken. We hebben ieder een aantal huizen onder onze hoede. En ook bij familieavonden zijn we van de partij. Raden weten ons goed te vinden als ze vragen hebben; er is geen afstand. Ook organiseren we voor alle lokale cliëntenraden bijeenkomsten met thema’s zoals bijvoorbeeld passende zorg of informele zorg.”

Jan: “De zorg is zó aan het veranderen: personeelskrapte, vergrijzing. Daar zitten we echt bovenop. Hoe zorgen we als medezeggenschap dat we meedraaien in al die veranderingen en invloed hebben? Ons uitgangspunt daarbij is wat het voor cliënten betekent als vrijwilligers of mantelzorgers meer taken krijgen. Is dat wel realistisch, is die vijver groot genoeg? Bewoners, vaak met dementie, kun je niet beter maken. Maar je kunt wel proberen ze een glimlach te bezorgen en leuke dingen te doen. Vragen wat mensen willen; daar gaat het om.”

Hebben lokale raden voldoende mogelijkheden daartoe?

Mirjam: “Er is zeker ruimte om dingen voor elkaar te krijgen. Bovendien hebben we op een groot aantal zaken instemmings- of adviesrecht. Welzijn vinden we heel belangrijk. Ik vraag elk jaar in december wat de welzijnsplannen zijn voor volgend jaar. Ik check of het geld wordt uitgegeven. Je moet als lokale raad gebruik maken van de mogelijkheden en rechten die de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz2018) biedt. Omdat niet elk(nieuw) cr-lid dat weet, vragen we Tiske Boonstra van LOC regelmatig een cursus te komen geven. Ook hebben we samen met LOC cursussen gegeven over het lezen van een begroting en het financieel jaarverslag.”

“Kennis is zo belangrijk als je de belangen van mensen wilt behartigen”

Komt het vaak voor dat lokale raden niet goed op de hoogte zijn?

Mirjam: “Omdat mensen steeds korter in het verpleeghuis wonen, zijn er best wat wisselingen in de samenstelling van cliëntenraden. Een raad die relatief nieuw is, geven we desgewenst ondersteuning. We leggen uit waar ze recht op hebben, waar ze op moeten letten en hoe ze naar de geest van de wet kunnen handelen, in plaats van naar de letter. En vooral hoe ze op het gebied van welzijn kunnen opereren. Kennis is zo belangrijk als je de belangen van mensen wilt behartigen.”

Jan: “Klein voorbeeld: laatst had een locatie het voornemen om veganistisch te gaan koken. Idealisme prima, maar doe dat thuis. Met succes heeft die lokale raad daar een stokje voor gestoken. Dit laat zien dat het op de locatie gebeurt; dat daar de medezeggenschap zo sterk mogelijk moet zijn. Als centrale raad proberen we daar een bijdrage aan te leveren.”

Hoe is jullie relatie met het bestuur?

Jan: “De medezeggenschap wordt serieus genomen. Tijdens elke ccr-vergadering en soms tussendoor overleggen we met de raad van bestuur. En twee keer per jaar met de raad van toezicht. De raad van bestuur komt op ons verzoek ook op onze themadagen en jaarvergadering. We worden bovendien soms ook ingeschakeld bij onderwerpen waar dat formeel volgens de wet niet hoeft. Toen de medezeggenschap op een aantal locaties even wat minder liep, hebben we de raad van bestuur gevraagd LOC een cursus te laten geven voor alle locatiemanagers. Voor velen was dat een eyeopener.”

Mirjam: “Wij zijn er voor cliënten, dat is onze hoofdtaak. De Wmcz is echt belangrijk, maar slechts een kapstok, een richting. Je kunt veel meer afspreken als je ‘m vanuit het gezichtspunt van cliënten interpreteert.”

Jan: “Die verantwoordelijkheid hebben we als gezamenlijke medezeggenschap, lokaal én centraal, binnen Laurens.”

Dit artikel verscheen in de zomereditie van LOC-tijdschrift Zorg & Zeggenschap

Dienstverlening LOC

Neem voor meer informatie over de dienstverlening van LOC (gratis voor aangesloten cliëntenraden) contact op met de Vraagbaak via 030-2843200 of vraagbaak@loc.nl. Of kijk in de agenda voor trainingen en cursussen over medezeggenschap.

Download artikel als PDF

Praat mee!

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Per 1 januari is LOC gefuseerd met Raad op Maat. Dat betekent méér kennis en expertise als het gaat om (mede)zeggenschap van mensen met een beperking. Wil je meer weten over Raad op Maat? Bekijk de website.

Deelnemers platform

Meer bekijken

Nieuwsbrief

  • * Heb je onze nieuwsbrief eerder ontvangen en je afgemeld? Meld je dan aan via webmaster@loc.nl
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Click to access the login or register cheese