LOC-bijdrage aan onderzoek Raad voor Veiligheid aanpak corona-crisis

Geplaatst op 19 februari 2021

De Onderzoeksraad voor Veiligheid onderzoekt de aanpak van de corona-crisis. En richt zich op de voorbereiding op een pandemie, de crisisorganisatie en besluitvorming. Maar ook op de effecten van de aanpak op kwetsbare mensen. LOC heeft de Onderzoeksraad verzocht het onderzoek niet alleen te richten op de bezoekregeling voor verpleeghuizen, maar ook op het feit dat bewoners niet naar buiten mochten. Vooral omdat achteraf is gebleken dat het mensen juridisch niet verboden kan worden het verpleeghuis te verlaten.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid is een onderzoek gestart naar de aanpak van de corona-crisis door de Nederlandse overheid en andere betrokken partijen. Dat onderzoek gebeurt mede op verzoek van het kabinet. Het onderzoeksprogramma bevat meerdere thema’s. De Onderzoeksraad richt zich op de voorbereiding op een pandemie, de crisisorganisatie en besluitvorming. Maar ook op de getroffen maatregelen en op de effecten van de aanpak op kwetsbare groepen mensen in de samenleving. 

Informatie vanuit LOC

De Onderzoeksraad heeft LOC gevraagd informatie aan te leveren voor het onderzoek. En dan specifiek over de bezoekregeling in verpleeghuizen. De Onderzoeksraad wil inzicht krijgen in de manier waarop besluiten tot stand zijn gekomen. En de opgedane inzichten gebruiken voor het onderzoek. LOC heeft de gevraagde informatie aangeleverd. En ook aangeboden dat in de vorm van een interview verder toe te lichten.

Onderzoek verbod naar buiten te gaan

LOC heeft de Onderzoeksraad nog een dringend verzoek gedaan. Het onderzoek richt zich nu op de bezoekregeling in verpleeghuizen. Dat gaat over mensen die van buiten het verpleeghuis binnenkomen. Maar er is ook nog de kwestie dat bewoners niet naar buiten mochten. Bij het landelijk opstellen van veelgestelde vragen en antwoorden zijn wij ervan uitgegaan dat het klopte dat mensen ook niet naar buiten mochten. Deze vragen zijn door het ministerie van VWS bekeken en goedgekeurd. Achteraf bleek dat er juridisch geen enkele grond is om mensen te verbieden het verpleeghuis te verlaten. Daarmee zijn mensen zonder rechtsgrond gedwongen om binnen te blijven. Wij vinden het van groot belang dat met name de rol van de overheid hierbij onderzocht wordt. Want het is een zwaarwegende beperking van de vrijheid geweest, die niet had gemogen en veel leed heeft veroorzaakt.

Download artikel als PDF

Lees meer artikelen over:

Reageer op Lisette Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Wim Schiereck 3 jaar geleden

Het verpleeghuis hanteert de maatregel dat er één bezoeker per dag is toegestaan voor één uur per dag. Waarop is dat wettelijk gebaseerd. 
 

Reageer op dit bericht
Lisette 3 jaar geleden

Uit de nieuwsbrief van Sovidz:
‘Op 1 december 2020 is de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 (ook wel ‘coronawet’) ingegaan. Deze wet geeft bewoners van zorginstellingen recht op bezoek van ‘tenminste één familielid of naaste van een cliënt, behoudens in geval van uitzonderlijke omstandigheden’. De Tijdelijke wet schrijft de bestuurder voor om een heel zorgvuldige afweging te maken over het beperken van bezoek, in overleg met onder meer de cliëntenraad. De wet biedt een uitzonderingsmogelijkheid voor ‘uitzonderlijke omstandigheden’, maar maakt duidelijk dat algehele sluiting níet de bedoeling is.’www.sovidz.nl/

Reageer op dit bericht
Thom van Woerkom 3 jaar geleden

Hallo Lisette,
Het klopt inderdaad dat in de wet een grond is benoemd voor uitzonderlijke omstandigheden. We weten echter niet hoe dat zich precies verhoudt tot de situatie waar de vraag over is gesteld. LOC gaat na of we dat juridisch exacter kunnen uitzoeken.

Reageer op dit bericht
Claire 3 jaar geleden

Hallo Lisette, De bewoners zitten al een paar dagen heerlijk in het zonnetje en er wordt ook druk gewandeld, Groetjes uit Purmerend

Reageer op dit bericht
Lisette 3 jaar geleden

Mijn moeder zit nu voor 10 dagen in isolatie omdat ik gisteren een ommetje met haar heb gemaakt. Er zijn geen besmettingen op de locatie en ze behandelen haar nu als coronapatiënt. 

Reageer op dit bericht
Claire 3 jaar geleden

Wow, dit zijn echt misstanden. Helaas heb ik hier ook niets in te brengen. Ik wens je heel veel sterkte en blijf aan de bel trekken, Groet Claire

Reageer op dit bericht
Corry Musters-Hendrikx 3 jaar geleden

Dag Lisette,
Als er geen besmettingen zijn, en je bent alleen gaan wandelen zou ik niet weten wat de reden is voor de quarantaine voor jouw moeder. Ook wij maken ommetjes buiten, maar dragen dan wel een mondkapje. Ook buiten omdat we achter de rolstoel lopen. Mag je dan ook niet op bezoek bij haar??                                                                      Ik hoop dat er snel verandering komt. Trek aan de bel en informeer bij andere organisaties.                                  Succes en sterkte voor je moeder.

Reageer op dit bericht
Douwe Dronkert 3 jaar geleden
Beste Lisette,
 
Zoals ook per email aangekondigd, hebben we verder juridisch advies ingewonnen ook voor jouw situatie (mijn vorige reactie was een specifieke reactie gericht op de situatie van Wim). 
Mogelijk ben je zelf intussen al wel weer (een stap) verder, maar zo niet dan kan deze informatie wellicht nog behulpzaam zijn. 
 
De schrijnende situatie van je moeder zou aan verschillende wetten kunnen raken. Maar in geen enkele afgekondigde algemene maatregel staat dat iemand niet naar buiten mag. Dat kan zelfs in strijd zijn met de wet. 
Alles bij elkaar genomen en in het algemeen bekeken, lijkt het niet zomaar te kunnen wat je beschrijft dat er met jouw moeder gebeurt is – waar je ook over vertelde bij Op1. Dus dat kun je als uitgangspunt nemen.
 
Hieronder geven we nog een toelichting. Maar we raden je aan om ook zelf (verder) op zoek te gaan naar eigen informatie over jouw specifieke situatie. Want die situatie (waar wij ook niet alles van weten) is uiteindelijk bepalend voor wat er kan of juist niet. 
 
Heel veel sterkte!
Met hartelijke groet
 
 
 
De wetten waar de situatie van je moeder in elk geval aan zou kunnen raken zijn de Wet kwaliteit, klachten en geschillen in de zorg (Wkkgz), Wet publieke gezondheid, Wet zorg en dwang en de Grondwet.
In de Grondwet staat dat mensen recht hebben op vrijheid. Er moet wel iets ernstigs aan de hand zijn, wil het beperken van die vrijheid in uitzonderlijke gevallen toegestaan zijn. En wil zo een zware ingreep in iemands leven in verhouding staan tot de situatie. Dit kan dan ook niet zonder zwaarwegende uitleg – die duidelijk maakt dat de ingreep in verhouding staat tot de situatie. 
 
Volgens de Wkkgz moet de zorgorganisatie zorg dragen voor goede zorg. De zorgorganisatie moet de overeengekomen zorg bieden. En zorg dragen voor veiligheid van bewoners. Daarvoor zouden sommige beperkingen doorgevoerd kunnen worden. Denk aan dat er alleen via bepaalde looproutes in de zorgorganisatie gelopen kan worden, of dat een bepaalde lift tijdelijk niet gebruikt wordt. Maar het is de vraag of de isolatie niet een veel te zware ingreep is (als er een gegronde reden voor een ingreep is). 
 
De Wet publieke gezondheid zegt een en ander over isolatie bij besmettingen. Maar dat kan niet zonder toetsing door een rechter en ook hier gaat het om een zware ingreep. 
 
Mocht je moeder te maken hebben met de Wet zorg en dwang dan moet samen met haar (de cliënt)/vertegenwoordiger gekeken worden wat er aan de hand is en hoe je daarmee om kunt gaan op een voor je moeder passende manier. Dwang (opsluiten tegen iemands wil) mag nooit zomaar toegepast worden. En mag bijvoorbeeld alleen als alle mogelijke alternatieven uitgesloten zijn (en daar is een stappenplan voor). Alleen in zwaarwegende uitzonderingssituaties dus. Ook hier geldt dat een goede onderbouwing nodig is, die in verhouding staat tot de situatie.
 
Mogelijk te ondernemen actie
Mocht jullie contact met de zorgorganisatie onverhoopt niet leiden tot een gewenste situatie dan zou het misschien een optie kunnen zijn om de situatie voor te leggen aan de cliëntvertrouwenspersoon, die ondersteuning kan bieden. 
 
De cliëntvertrouwenspersoon kan eventueel ook helpen bij het inschakelen van de klachtenfunctionaris.
Omdat het om zorg met dwang gaat kan verder nog een klacht ingediend worden bij het Klachtencentrum onvrijwillige zorg (KCOZ): www.kcoz.nl/
De cliënvertrouwenspersoon kan daarbij helpen. Lees via de link in dit artikel meer over de mogelijkheden van de vertrouwenspersoon.
 
Er zijn ook nog drastischer maatregelen te nemen. Daarvoor kun je het beste even contact opnemen (d.dronkert@loc.nl of 06 1514 9585). Want dat is ook weer afhankelijk van je persoonlijke situatie. 
 
Bij alle bovenstaande situaties is ook van toepassing: dat wat kan en mag, betekent niet dat je dat dan ook moet doen omdat het juridisch wellicht zou mogen. Ook hier is het van belang om met de betrokkenen breed te kijken naar gezondheid, veiligheid en welzijn van mensen – breder dan alleen besmettingsmogelijkheden. Maatregelen kunnen ook nadelige effecten hebben op de gezondheid. Zie ook mijn eerdere uitgebreidere reactie hierover op deze pagina.
Reageer op dit bericht
Brenda Frederiks 3 jaar geleden

De Wet publieke gezondheid gaat over quarantaine en isolatie en beide maatregelen kunnen alleen onder dwang worden uitgevoerd als er een besluit van de voorzitter van het veiligheidsregio ligt, maar dat is de gehele pandemie nog niet gebeurd (isolatie kan ook maar op een plaats in Nederland). Dat betekent dus dat quarantaine tegen de wil van een bewoner moet worden getoetst aan de Wet zorg en dwang. Als een client geen dementie heeft, wordt het dus nog ingewikkelder. 
De casus van Lisette gaat echter ook over niet naar buiten mogen en daar gaat de bezoekregeling niet over en dit valt ook niet onder de Tijdelijk Wet. Dan rest ook de Wet zorg en dwang, aangezien de moeder van Lisette dementie heeft. Een wet die uitgaat van vrijwilligheid en zeer strikte criteria heeft. 

Reageer op dit bericht
Douwe Dronkert 3 jaar geleden

Bedankt voor het inzoomen op een en ander op basis van jouw informatie! 

Reageer op dit bericht
Lisette 2 jaar geleden

Zorginstellingen mogen hun bewoners niet verbieden een ommetje te maken of bij hun naasten op bezoek te gaan. Dat zegt minister Hugo de Jonge (VWS) in antwoord op vragen van Tweede Kamerlid Vera Bergkamp (D66). 
sovidz.nl/nieuwsUpdate 09-04-2021

Reageer op dit bericht
Douwe Dronkert 3 jaar geleden
Beste Wim,
 
Zoals aangekondigd hebben we verder juridisch advies ingewonnen. 
Hieronder het advies dat LOC heeft ingewonnen, in de hoop dat je er iets aan kunt hebben. We raden je aan om ook zelf op zoek te gaan naar eigen informatie, over jouw specifieke situatie – als je dat niet al had gedaan.
 
In de Wet publieke gezondheid (artikel 58o., lid 5a) staat dat ‘tenminste één familielid of naaste’ toegang moet houden tot degene die in de zorgorganisatie woont. Ook staat daar: ‘behoudens in geval van uitzonderlijke omstandigheden’. Er kan dus een aanleiding zijn tot het instellen van extra maatregelen. Dat kun je niet zomaar uit de wet halen en toepasen, dat moet dan wel onderbouwd worden. (En hoe zwaarder de maatregel, hoe meer eisen er gesteld worden aan de onderbouwing.) De wet zegt niet dat er maximaal één bezoeker per dag mag komen voor een maximale tijdsduur.
 
Het uitgangspunt van de handreiking bezoek en sociaal contact, corona in verpleeghuizen, is ook relevant als richtlijn bij te maken keuzes (de handreiking is geen wet). Namelijk het uitgangspunt: baseer maatregelen altijd op overleg met cliënten en naasten. Baseer maatregelen op basis van wat zij zelf aangeven dat hun behoeften en noden zijn.
LOC zegt vanuit haar visie op Waardevolle zorg ook in crisissituaties: kijk daarbij breder dan alleen naar besmettingsmogelijkheden. Kijk naar gezondheid, veiligheid en welbevinden van mensen in brede zin – zeker als mensen zich in een laatste levensfase bevinden. En neem daarbij ook de desastreuze effecten in ogenschouw die maatregelen kunnen hebben op de fysieke en geestelijke gezondheid van mensen. 
 
Als je dat doet, kun je mogelijk ook tot situaties komen waar niet zozeer één strengere regel voor iedereen gehanteerd wordt. En kun je wellicht situaties creëren waar je kunt variëren met afspraken, op basis van de verschillende noden en wensen van individuele cliënten. De ene bewoner heeft (op sommige dagen) wellicht van nature minder behoefte aan bezoek, bijvoorbeeld omdat diegene graag op zichzelf is. Waar een ander zich juist heel slecht gaat voelen (met effecten op de fysieke gezondheid) als er heel minimaal bezoek is. Die psychische en fysieke effecten kunnen er dan toe leiden dat die bewoner door stricte maatregelen juist vatbaarder wordt voor ziekte en onveiligheid. En dat kan weer een effect hebben op de mensen om die bewoner heen. 
Door per persoon te kijken kun je meer maatwerkmogelijkheden ontdekken ten behoeve van ieders gezondheid.
 
Als coronamaatregelen gevolgen hebben voor mensen die zorg krijgen, kunnen verschillende advies- en instemmingsrechten voor de cliëntenraad aan de orde zijn. Ook bij snel te nemen besluiten kan de cliëntenraad invloed uitoefenen. Meer daarover op deze pagina op ons platform: www.clientenraad.nl/…ot-corona/
 
Zie eventueel ook deze achtergrondinformatie op dit platform: 
 
Sterkte waar dat aan de orde is.
Met een hartelijke groet
 
Reageer op dit bericht
Brenda Frederiks 3 jaar geleden

Beste Douwe,
Ik mis in je antwoord de Wet zorg en dwang. Als het gaat om het maken van een ommetje dat in dit specifieke geval werd verboden, kun je als zorgaanbieder niet terugvallen op de Tijdelijke wet. Dit is ook duidelijk aan bod gekomen tijdens de parlementaire behandeling van deze wet (aanpassing van de Wet publieke gezondheid). Als het gaat om mensen met dementie die mogelijk niet buiten afstand kunnen houden waardoor er een ernstig nadeel voor hunzelf of anderen zou ontstaan, zou wellicht onvrijwillige zorg aan de orde kunnen zijn. Zorg is immers breed geformuleerd en niet naar buiten mogen gaan valt onder een van de 9 vormen van onvrijwillige zorg, als er verzet is van client of familie. Ik kan echter geen reden bedenken waarom er een ernstig nadeel zou ontstaan in dit individuele geval. 

Reageer op dit bericht
3 jaar geleden

Precies, daarom had mijn moeder nooit opgesloten mogen worden. 

Reageer op dit bericht
Douwe Dronkert 3 jaar geleden

Dag Brenda,

Bedankt voor je betrokkenheid. Mijn antwoord (waar je op reageert) geeft antwoord op een andere vraag denk ik (namelijk die van Wim).

De situatie waar jij op in gaat is denk ik die van Lisette, die ook op deze pagina staat.
Ik heb ook bij die situatie net een reactie geplaatst, die specifiek ingaat op die context. 

Met een hartelijke groet

Reageer op dit bericht
Wim Schiereck 2 jaar geleden

Beste Douwe,
Door recente gebeurtenissen lees ik dit nu pas.
Kort na mijn bericht is mijn moeder overleden. Ik denk dat het gevangenis gevoel daarbij een grote rol speelde.
Ze zei wel eens, waarom zit ik hier gevangen, ik heb toch niets gedaan.
Ze wilde naar huis, maar dat mocht niet. Ze dronk en at niet meer.
Toen ging ze snel achteruit, niet door Covid, maar door de onmenselijke maatregelen. 

Reageer op dit bericht
Douwe Dronkert 2 jaar geleden

Ach, wat tragisch Wim. Ik wil je veel sterkte wensen met de verwerking.

Met een hartelijke groet

Reageer op dit bericht

Op maandag 1 april (2e Paasdag) is LOC gesloten.

Deelnemers platform

Meer bekijken

Nieuwsbrief

  • * Heb je onze nieuwsbrief eerder ontvangen en je afgemeld? Meld je dan aan via webmaster@loc.nl
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Click to access the login or register cheese