Op 1 januari 2020 traden de Wet zorg en dwang en Wet verplichte ggz in werking. De afgelopen periode werden deze wetten geëvalueerd. Op verschillende momenten heeft LOC vanuit praktijkervaringen van aangesloten cliëntenraden en vanuit de beweging Radicale Vernieuwing zorg inbreng gegeven voor deze evaluatie. De onderzoekers trokken harde conclusies en minister Helder onderstreept de urgentie om de uitvoerbaarheid van de wetten te verbeteren, maar ook het belang om de beoogde verbeteringen eerst op te halen en te toetsen bij de mensen die dagelijks met de uitvoering bezig zijn en bij (vertegenwoordigers van) patiënten en cliënten.

Evaluatie

Onderzoekers van Amsterdam UMC en Trimbos trekken harde conclusies en stellen dat er nog veel werk aan de winkel is voor de implementatie en uitvoering van de wet zorg en dwang, voor zowel de overheid als het veld. Dat blijkt uit de evaluatie die onlangs is afgerond:

“Alle betrokken partijen (ministeries, veldpartijen en de Tweede Kamer) hebben keer op keer bijgedragen aan het wijzigen of toevoegen van elementen, waardoor een steeds complexer wetgevingsgeheel is ontstaan. Dit behoren alle genoemde partijen zich aan te trekken. Het adagium ‘het betere is de vijand van het goede’ is uit het oog verloren. Als het erom gaat dat een wet toegankelijk en werkbaar is, aansluit bij het terrein waarop deze van toepassing is en relatief makkelijk te implementeren is, dan zijn de Wvggz en de Wzd in belangrijke mate mislukt.” Lees verder in het rapport

Op verschillende momenten en manieren heeft LOC vanuit praktijkervaringen van aangesloten cliëntenraden en vanuit de beweging Radicale Vernieuwing zorg inbreng gegeven voor deze evaluatie.
– Aan­bevelin­gen LOC voor evaluatie Wet zorg en dwang
– Groepsgesprekken met cliëntenraden en de onderzoekers Amsterdam UMC en Trimbos
– Voorlopig advies samen met 17 partijen: ‘Van stappenplan Wet zorg en dwang naar maatwerk in dialoog’ na consultatie van bij LOC aangesloten cliëntenraden en betrokkenen bij de vernieuwingsbewegingen.

Vervolg

Minister Helder geeft in haar kamerbrief aan dat het onderzoeksrapport niet alleen de urgentie onderstreept om de uitvoerbaarheid van de wetten te verbeteren, maar ook het belang om de beoogde verbeteringen eerst op te halen en te toetsen bij de mensen die dagelijks met de uitvoering bezig zijn en bij (vertegenwoordigers van) patiënten en cliënten die met deze wetgeving te maken
hebben. Hier ligt namelijk een grote gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Minister Helder heeft aangekondigd dat de beleidsreactie op de evaluatie (inclusief aanpassingen aan de wetten) begin 2023 zal komen. In aanloop daarnaartoe zijn er verschillende momenten waarbij LOC inbreng zal geven, o.a. in een gesprek over de Wet zorg en dwang met cliëntenorganisaties dat minister Helder organiseert en in de landelijke regiegroep en werkgroep Wet zorg en dwang waar LOC aan deelneemt. 

Meer weten?

• Lees verder over de evaluatie van de Wet zorg en dwang en Wet verplichte ggz op de site van ZonMW
• Lees de aanbiedingsbrief aan de Tweede Kamer

LOC publiceerde handreikingen speciaal voor cliëntenraden over hun rol bij de Wet zorg en dwang en Wet verplichte ggz.

• De Wet zorg en dwang, nee tenzij…!
• De Wet zorg en dwang, nee tenzij…! Achtergrondinformatie
• De Wet verplichte ggz, alleen als het niet anders kan!
• Handreiking Huisregels en de rol van de cliëntenraad

Lees ook deze eerdere artikelen van LOC:

• Rechten van mensen en zorgvuldig handelen voorop in Wet zorg en dwang
• Vrijheid en veiligheid in de zorg: Samen­leving is anders gaan denken
• Levensgeluk voorop in pilot Wet zorg en dwang
• Adviezen vanuit het actieteam vrijheid en veiligheid voor het levensgeluk van cliënten
• Onvrijwillige, verplichte zorg, of zorg met dwang

Heb je nog een andere vraag? Neem gerust contact op met de vraagbaak van LOC. Deze is bereikbaar via 030 – 284 3200 of vraagbaak@loc.nl.