Uit de praktijk: Contact cliënten­raad – raad van toezicht

Hoe vul je als cliëntenraad het contact met de raad van toezicht waardevol in? Wat bespreken we met de raad van toezicht en hoe vaak? Bij trainingen en bij de Vraagbaak komen deze vragen vaak langs. In de rubriek de Vraagbaak uit LOC tijdschrift Zorg & Zeggenschap, herfsteditie 2024 geven we antwoord op deze en meer vragen.

Beluister artikel

Wat doet een raad van toezicht?

Simpel gezegd controleert de raad van toezicht (rvt) het bestuur van een zorgorganisatie. De toezichthouder houdt daarbij rekening met het publieke belang van een zorginstelling. En neemt, als het goed is, bij toetsing ook de perspectieven van betrokkenen, zoals cliënten en medewerkers mee.

Wat is de relatie tussen cliëntenraad en de raad van toezicht?

Vanuit de Wmcz 2018 is er een formele relatie tussen cliëntenraad (cr) en raad van toezicht. Artikel 11 van de Wmcz 2018 schrijft voor dat er minimaal één keer per jaar contact dient te zijn tussen de vertegenwoordiging van cliënten en het toezichthoudend orgaan van de instelling. Vaak wordt dit ook opgenomen in de medezeggenschapsregeling.

Heeft de cliëntenraad invloed op de samenstelling van de raad van toezicht?

Jazeker, de cliëntenraad mag een bindende voordracht doen bij de benoeming van een raad van toezicht-lid. Het is echter niet zo dat er dan een speciale relatie is tussen beide en de cliëntenraad dat rvt-lid opdrachten kan geven.

Wie bepaalt hoe het contact tussen de raad van toezicht en de cliëntenraad verloopt?

Dat bepalen de cliëntenraad en de raad van toezicht in samenspraak met de bestuurder van de zorginstelling. Het is goed om onderscheid te maken tussen het formele contact en het informele contact. Het formele contact vloeit voort uit de Wmcz 2018, het informele contact wordt bepaald door cliëntenraad en raad van toezicht. Het is daarbij van belang dat beide partijen zoeken naar een vorm die passend is voor hen.

Wat kun je bespreken in een overleg met de raad van toezicht?

Je kunt als cliëntenraad vragen hoe de raad van toezicht het cliëntperspectief heeft opgeschreven in de eigen visie op toezicht. En hoe ze dat cliëntperspectief ophalen in de praktijk. Om de raad van toezicht een beeld te geven van het werk van de cliëntenraad is het goed om praktische voorbeelden te delen: wat gaat goed en wat kan beter? Waar maakt de cliëntenraad zich zorgen over? De cliëntenraad kan dit ook weer vragen aan de raad van toezicht: waar houden zij zich mee bezig? Waar maken zij zich zorgen over?

Zijn er ook beperkingen in onderwerpen?

Vanuit het perspectief van de cliëntenraad en de cliënt kun je allerlei zaken delen met de raad van toezicht. Het is hierbij wel van belang om de rol van de raad van toezicht voor ogen te houden. Beslissingen in de zorgorganisatie worden genomen door de bestuurder, niet door de raad van toezicht. Die houdt toezicht op het bestuur.

Moet de bestuurder altijd bij het gesprek aanwezig zijn?

Dat hoeft niet. De Governance Code Zorg, waarin bestuur en toezicht zijn beschreven, zegt hierover dat de raad van toezicht buiten aanwezigheid (maar niet buiten medeweten) van de raad van bestuur contact kan hebben met de cliëntenraad – voor zover dat voor de uitoefening van de toezichtfunctie wenselijk is of voor zover deze behoefte kenbaar is gemaakt door de cliëntenraad.

Meer info

We hebben een handige bewaarkaart ontwikkeld over de ‘Governance Code’: Handreiking Governancecode Zorg 2022 voor cliëntenraden – LOC Cliëntenraden