Waardevol leven – Jorgen Bunte: “Af­hankelijkheid wordt gecreëerd door je omgeving”

Hoe lukt het mensen ondanks tegenslagen of andere hobbels waarde aan hun leven te geven? En wat drijft en motiveert hen van waarde en betekenis te zijn voor anderen? In deze aflevering uit LOC tijdschrift Zorg & Zeggenschap voorjaar 2025 vertelt Jorgen Bunte over hoe zijn beperking hem helpt anderen te helpen.

Beluister artikel

“Ik heb geen drama-achtergrond”, benadrukt Jorgen Bunte, als hij vertelt hoe hij als jochie van zes jaar in een logeerhuis ging wonen. “Ik heb misschien een andere jeugd gehad dan andere kinderen, maar het heeft me ook sterker gemaakt. Mijn moeder, overleden vader, broers en zus zijn altijd een hele goede achterwacht geweest. Nog steeds trouwens en dat geldt ook voor mijn vrienden.”

Jorgen vertelt met humor en zelfspot over zijn “Oost-Indische beperking”. Zijn licht verstandelijke beperking en adhd komen hem vaak goed uit. “Als ik geen zin heb om schoon te maken heb ik altijd een smoes.” In zijn lichte appartement binnen de woonvoorziening van Ons Tweede Thuis vertelt hij uitgebreid over zijn vrijwilligerswerk als activiteitenbegeleider, als ervaringsdeskundige en zijn medezeggenschapsactiviteiten in de adviesraad van Raad op Maat en in de locatieraad van Ons Tweede Thuis. Het woord ‘realistisch’ valt vaak. “Je kunt wel willen dat mensen precies de zorg en ondersteuning krijgen die ze willen, maar het moet wel kúnnen.”

Beperking als kracht

Al zestien jaar werkt hij als activiteitenbegeleider. “Ik snap als geen ander wat het betekent om begeleid te worden. Ik gebruik mijn beperking als kracht, niet als zwakte. Daarom kan ik zo goed met ouderen met dementie omgaan. Een mevrouw met loopdrang viel heel vaak. Het lukte me haar te leren samen even pauze te nemen, waardoor ze minder viel. Een ander voorbeeld: een meneer op de afdeling wilde niet meer eten. Wettelijk moet de zorgorganisatie iemand driemaal daags voeding geven. Ik heb met de verzorgenden gepraat en uiteindelijk was het compromis: hij krijgt eten en kan zelf bepalen wat hij ermee doet. De dwang was er dus af. Het geeft voldoening om ‘om’ te denken en door al die regels en protocollen heen te kijken.

Afhankelijkheid wordt gecreëerd door je omgeving, niet door jezelf, weet Jorgen. “Mensen kunnen veel meer, als je ze maar ruimte geeft én ze stimuleert.” Dat merkt hij ook op de dagbesteding voor mensen met een ernstige meervoudige beperking. “Ik kijk anders. Zes mensen zitten in dezelfde ruimte in hun eigen wereld. Door tóch te proberen ze met elkaar dingen te laten doen – gewoon samen pittenzakjes in een emmertje stoppen – ontstaat een andere sfeer.”

“Het geeft voldoening om ‘om’ te denken en door alle regels heen te kijken”

Goede leerschool

Lange tijd was Jorgen actief in de centrale cliëntenraad van Ons Tweede Thuis. “Dat was een hele goede leerschool. Vooral ook om te zien dat het niet makkelijk is een zorgorganisatie te runnen. Maar zorg kan altijd beter, daarom is medezeggenschap zo belangrijk. Zeker voor mensen met een beperking. Er wordt namelijk altijd óver je beslist en de neiging mensen klein te houden, is groot. In de ervaringsdeskundigengroep van Ons Tweede Thuis hebben we het veel over dit stigma. Ik word daar echt pissig van. Waarom krijgt mijn persoonlijk begeleider of bewindvoerder dingen bij de gemeente meteen geregeld en bij mij gebeurt er na tien keer bellen nóg niets.”

Nee, tenzij…

Jorgen staat op en pakt wat brochures uit de la. Het is informatiemateriaal van Raad op Maat, fusiepartner van LOC en actief in de medezeggenschap voor mensen met een beperking. “Raad op Maat heeft me het vertrouwen in de zorg teruggegeven. Vooral door alle informatie over de Wet zorg en dwang. Een begeleider heeft niets over je te zeggen, tenzij… Die duidelijkheid is voor mij als individu en bewoner die zich goed kan redden, een feestje.” Inbreng van cliënten is een voorwaarde voor goede zorg en ondersteuning, vindt Jorgen. Daarom vindt hij bijeenkomsten van de door LOC ondersteunde radicale vernieuwingsbeweging belangrijk. ‘Het zijn fantastische bijeenkomsten, vooral ook omdat je met mensen uit andere zorgsectoren in contact komt en ervaringen kunt uitwisselen. Daardoor zie ik ook dat het bij Ons Tweede Thuis allemaal best goed geregeld is. Dat ik de hulp krijg me de steeds verder te ontwikkelen.”