Wat doet LOC Waar­devol­le zorg in 2024?

Afgelopen november mocht Nederland weer naar de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te
kiezen. Een nieuw kabinet is er nog niet. Daarom zijn er weinig grote wettelijke veranderingen in
de zorg in 2024. Wat er wel verandert zetten we hier op een rijtje. Ook geven we een overzicht van
de activiteiten van LOC in 2024.

Beluister artikel

Wetgeving 2024

In de diverse zorgwetten zijn kleine wijzigingen in 2024.

Zorgverzekeringswet

Het eigen risico in de zorgverzekeringswet blijft tot 2026 € 385 per jaar. De hoogte van de zorgtoeslag, een bijdrage in de kosten voor de zorgverzekering, is afhankelijk van het inkomen. De maximale zorgtoeslag is in 2024 voor eenpersoonshuishoudens € 127 per maand (dat is € 27 per maand minder dan in 2023). De maximale zorgtoeslag voor meerpersoonshuishoudens is maximaal
€ 243 per maand (€ 22 minder dan in 2023).
In 2024 verandert het basispakket op een aantal punten:

• Ouderen met een hoog valrisico én onderliggende klachten krijgen een vergoeding voor een beweegprogramma metbegeleiding van de fysiotherapeut.
• Gezinnen kunnen tot 6 weken na de bevalling kraamzorg krijgen.
• Paramedische herstelzorg voor covid blijft in 2024 onder voorwaarden in het basispakket. Het gaat daarbij om fysiotherapie, oefentherapie, ergotherapie, logopedie en diëtetiek.

Wet langdurige zorg

Er zijn geen grote veranderingen in de Wet langdurige zorg met directe gevolgen voor mensen die zorg nodig hebben. Een aantal aangekondigde besparingen in de ouderenzorg gaat niet door in 2024.

Jeugdwet

In 2024 zet het kabinet de plannen van de Hervormingsagenda Jeugd door. De Hervormingsagenda Jeugd heeft als doel de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te maken. In 2024 wordt in totaal € 1,45 miljard beschikbaar gesteld voor jeugdzorg. Tegelijkertijd zijn afspraken gemaakt over maatregelen om de uitgaven in de jeugdzorg in 2024 te verlagen met € 374 miljoen.

Wet maatschappelijke ondersteuning

Vanaf 1 januari 2024 verandert de eigen bijdrage (het abonnementstarief) voor hulp of ondersteuning uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De eigen bijdrage wijzigt van € 19,- naar maximaal € 20,60 per maand.

Wat doet LOC in 2024?

Waardevolle zorg

LOC werkt al jaren vanuit de visie ‘Waardevolle zorg’. Kort gezegd leidt deze visie ertoe dat mensen die zorg nodig hebben een waardevol leven kunnen leiden met degenen die hen dierbaar zijn. En dat zorgverleners het gevoel hebben dat zij gesteund worden om hun werk te doen. Daarvoor is het nodig dat alle betrokkenen bij de zorg samenwerken. Het is nu nog belangrijker dan ooit om vanuit een duidelijke visie te werken. Zodat we doen waar mensen om vragen en niet steeds afhankelijk zijn van wat bijvoorbeeld nieuwe kabinetten bedenken. LOC ontplooit ook in 2024 weer allerlei initiatieven om aan waardevolle zorg te werken. Door cliëntenraden te ondersteunen bij hun taak. Maar ook door het opzetten van vernieuwingsbewegingen, waarin alle bij de zorg betrokkenen actief zijn.

Speerpunten

In het meerjarenperspectief 2021-2025 staat dat LOC de volgende drie speerpunten uitvoert:

• We ondersteunen en adviseren medezeggenschapsorganen in de zorg.
• We starten en ondersteunen vernieuwingsbewegingen in de zorg.
• We informeren en beïnvloeden beleidsmakers en bestuurders met alle informatie en signalen die we ophalen in de medezeggenschap en de vernieuwingsbewegingen.

Ondersteunen en versterken medezeggenschapsorganen

LOC helpt cliëntenraden en andere medezeggenschapsorganen om hun werk zo goed mogelijk te doen. Met als doel om het leven van mensen die zorg nodig hebben te verbeteren. In 2024 gaan we uitgebreid onderzoek doen onder cliëntenraden wat zij belangrijk vinden en nodig hebben van LOC. Vervolgens zal LOC hier een aanbod aan trainingen of andere diensten op ontwikkelen.

Speciale aandacht heeft LOC in 2024 voor de rol van cliëntenraden bij mensen die thuis wonen. Zij krijgen zorg en ondersteuning van meer aanbieders. Dat maakt dat dezelfde persoon vaak met meer cliëntenraden te maken heeft. En voor cliëntenraden is het ingewikkeld om mensen thuis goed te vertegenwoordigen. Daarom heeft LOC samen met Nederland Zorgt voor Elkaar (2.000 burgerinitiatieven) en de Espria Ledenvereniging (310.000 huishoudens) een voorstel gemaakt om wijk-/dorpsraden te vormen. Die goede ondersteuning krijgen en initiatiefrechten hebben (zie ook pagina 30). Zodat de bewoners van een wijk of dorp zeggenschap en eigenaarschap krijgen over zorg en ondersteuning. In 2024 zullen we dat samen met onder andere cliëntenraden verder uitwerken. En willen we proberen daar in de praktijk ook al mee te experimenteren.

In 2024 investeert LOC in het bijzonder in:

• doorontwikkelen digitale leeromgeving voor cliëntenraden;
• nieuwe digitale en fysieke cursussen;
• ontwikkelen nieuwe publicaties voor cliëntenraden;
• helpen opzetten nieuwe cliëntenraden;
• ontwikkelen nieuwe vormen van medezeggenschap met name voor mensen die thuis wonen en zorg ontvangen;
• organiseren van (digitale) regionale bijeenkomsten voor cliëntenraden om uit te wisselen met andere cliëntenraden in de regio.

Uiteraard zal LOC de huidige dienstverlening ook voortzetten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om Zorg & Zeggenschap, de nieuwsbrieven, het digitale platform www.clientenraad.nl, de Vraagbaak en de expertpools Zorg & Geld en Bouw.

Vernieuwingsbewegingen

Zeven jaar geleden is op initiatief van LOC de eerste beweging Radicale vernieuwing gestart in de verpleeghuiszorg (later uitgebreid naar zorg thuis). Drie jaar geleden zijn de bewegingen in de langdurige geestelijke gezondheidszorg en de jeugdzorg gestart. En afgelopen jaar hebben we ook gesprekken gevoerd in de gehandicaptenzorg over het opstarten van een beweging Radicale vernieuwing.
De deelnemende organisaties stellen in alles de relatie tussen de mensen die zorg nodig hebben, hun naasten en de zorgverleners centraal. Samen met mensen die zorg krijgen, naasten, medewerkers, cliëntenraden, beleidsmedewerkers, managers, ondersteunende diensten, bestuurders, raden van toezicht. En ook zorgkantoren/zorgverzekeraars, gemeenten, ministeries en inspecties.

Vanuit de verschillende sectoren in de langdurige zorg is de wens geuit om meer samen te werken in de beweging Radicale vernieuwing. Om zo van elkaar te kunnen leren en elkaar te kunnen versterken. Deelnemende organisaties bepalen zelf welke thema’s zij willen aanpakken. Maar in ieder geval komen de volgende thema’s aan de orde:

• de rol van zorgorganisaties binnen lokale zorgzame gemeenschappen;
• de transformatie van zorgorganisaties door maatschappelijke ontwikkelingen;
• vrijheid en veiligheid voor mensen die zorg nodig hebben;
• het onderwijs dat opleidt voor de zorg;
• de samenwerking tussen familie/naasten en betaalde zorgverleners;
• terugdringing van bureaucratie onder andere bij meten van kwaliteit.

In de jeugdzorg wil de beweging vooral een buitenboordmotor zijn, die de jeugdzorg terugbrengt bij de kern. Namelijk: wat hebben kinderen, jongeren en ouders daadwerkelijk nodig. Zodat organisaties geen beslissingen over hun hoofden heen nemen maar samen met de gezinnen naar oplossingen zoeken. En we ook onnodige stigmatisering voorkomen. Dat vraagt om veranderingen in cultuur maar ook in wetgeving.

Informeren en beïnvloeden

LOC heeft door de jaren heen een groot netwerk opgebouwd: bij ministeries, parlement, brancheorganisaties, inkopers en toezichthouders. Daarmee bespreekt LOC regelmatig wat onder cliëntenraden en in de vernieuwingsbewegingen leeft. Afhankelijk van de behoeften geven we deze belangenbehartiging samen met betrokken cliëntenraden en mensen uit de vernieuwingsbewegingen vorm.
In 2024 is de evaluatie van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) een belangrijk speerpunt. Samen met aangesloten cliëntenraden, maar ook met bestuurders, brancheorganisaties en de inspectie als toezichthouder willen we uitvragen wat er in de praktijk leeft. Om daarmee met het ministerie van VWS in gesprek te gaan wat goed gaat en wat beter kan.

Dit artikel verscheen in de wintereditie van het LOC tijdschrift Zorg & Zeggenschap

Meer lezen

Teken onze petitie: Kabinet, geef nu rust en ruimte voor de ouderenzorg van morgen! – LOC Cliëntenraden (clientenraad.nl)

5 fundamentele oplossingen jeugdzorg: 1. Laat kinderen zijn wie ze zijn – LOC Cliëntenraden (clientenraad.nl)