Huisregels gaan over de ordelijke gang van zaken en de veiligheid in de instelling. Ze gelden voor alle cliënten, medewerkers en bezoekers. Door huisregels weten cliënten waar ze aan toe zijn en dat hun veiligheid wordt bewaakt. Maar huisregels beperken óók de rechten cliënten. Daarom mogen ze alleen gaan over veiligheid en de ordelijke gang van zaken. De cliëntenraad heeft instemmingsrecht over de huisregels. En kan dus een belangrijke rol spelen.

Bij de Vraagbaak van LOC komen regelmatig vragen binnen over huisregels van zorginstellingen. Waar moeten die aan voldoen en wat is de rol van de cliëntenraad? In 2022 presenteert LOC een nieuwe handreiking over dit onderwerp. Deze verschijnt naar verwachting in april.

Wat kan er in de huisregels staan?

In huisregels vind je regels rondom bijvoorbeeld slaap- en rusttijden, etenstijden, alcohol- en drugsgebruik, over huisdieren en over roken. Belangrijk is te kijken of die regels ook écht gaan over de ordelijke gang van zaken en de veiligheid en of ze de rechten van cliënten niet onnodig inperken. Zo kan een huisregel bepalen dat het om bijvoorbeeld 22.00 rustig moet zijn op de locatie, maar niet dat je om 22.00 naar bed moet. Een regel over alcoholgebruik moet gaan over het voorkomen van overlast en mag geen algehele beperking betekenen zoals alleen in het weekend en per avond maximaal twee glazen.

Wat mag er niet in de huisregels staan?

De huisregels mogen niet gebruikt worden om de rechten van cliënten verder in te perken dan voor de ordelijke gang van zaken en de veiligheid nodig is. De verschillende vormen van onvrijwillige zorg zoals omschreven in de Wet zorg en dwang en verplichte zorg omschreven in de Wet verplichte ggz, mogen niet via de huisregels collectief aan cliënten worden opgelegd. Ook is het niet toegestaan om een algemeen verbod op huisdieren in de huisregels op te nemen. Alleen huisdieren die de ordelijke gang van zaken en veiligheid zouden kunnen beïnvloeden, zouden via huisregels verboden kunnen worden. Maar een vis in een kom of een parkietje in een kooi is niet van invloed op die ordelijke gang van zaken of de veiligheid.

Hoe komen huisregels tot stand?

De zorginstelling is daarvoor verantwoordelijk. Het is niet meer dan logisch om de regels samen te maken met de cliënten die op de locatie wonen, werken of zorg ontvangen. Dat kan door de huisregels samen met de cliëntenraad van de locatie op te stellen. De zorginstelling legt de concept-huisregels voor aan de cliëntenraad voor instemming. Als die instemt kan de zorginstelling de huisregels vaststellen.

Wat kan de cliëntenraad doen met de huisregels?

Voordat de cliëntenraad instemt met de huisregels kan de raad de regels kritisch bekijken. De raad kan bijvoorbeeld de manager bevragen over de onderliggende motivatie voor iedere regel, onderzoeken of de regel past bij de cliëntengroep én de regels toetsen aan de rechten van de cliënten.

• Hoe wordt binnen jouw organisatie omgegaan met huisregels? Laat een reactie achter onderaan dit bericht
• Heb je nog een andere vraag rondom huisregels? Neem gerust contact op met de Vraagbaak van LOC