‘Het gaat erom dat de cliëntenraad zijn punt weet duidelijk te maken’

De Wet medezeggenschap (Wmcz) bepaalt dat een cliëntenraad recht heeft op professionele ondersteuning. Veel cliëntenraden maken daar afspraken over met de zorgorganisatie. De invulling van de ondersteuning staat niet in de wet. Dit betekent in de praktijk dat de taak van de ondersteuner er overal anders uitziet. Wie zijn deze ondersteuners, wat vinden ze leuk aan hun werk en wat betekenen ze voor de cliëntenraad? In dit artikel komt ondersteuner Annemieke Claproth (59) aan het woord. Ze werkt voor de centrale cliëntenraad van stichting Anton Contandse. Deze organisatie ondersteunt in de regio Den Haag mensen met een ernstige psychische aandoening.

Sinds acht jaar werkt Annemieke bij Anton Constandse. Ze begon als ervaren management secretaresse in de GGZ en werd na een jaar ondersteuner van de centrale cliëntenraad. Annemieke vertelt: “De vorige ondersteuner stopte vrij plotseling met het werk. In eerste instantie viel ik voor een aantal uren per week in. Dat beviel me zo goed dat ik officieel solliciteerde naar de functie van ondersteuner en ik werd aangenomen voor drie dagen in de week.”

Wat vind je leuk in je werk als ondersteuner?

“Het werken met de cliëntenraad opende mijn ogen. In plaats van de diagnose of aandoening, staan de kwaliteiten voorop bij de mensen met wie ik werk, zoals het gevoel voor humor, de intelligentie of kritische houding. Je kunt wel zeggen dat ik een soort van verliefd werd op de raad.”

Vertel eens wat meer over de zorginstelling?

“Anton Constandse biedt beschermd wonen, ondersteuning thuis en ondersteuning bij participatie. Cliënten hebben te maken met ernstig psychische aandoeningen die het dagelijkse leven sterk beïnvloeden. In de gezamenlijke visie van de cliëntenraad en de organisatie staat ‘informeel waar kan en formeel waar nodig’. Indien de organisatie de raad goed informeert en goed naar de leden luistert, dan gaat het prima. Indien nodig dan gaat de cliëntenraad een formeel adviestraject in.”

Wat beteken je voor de cliëntenraad? 

“Maximaal zes cliënten vormen het dagelijkse bestuur van de cliëntenraad, dat noemen we de kerngroep. Met deze mensen overleg ik elke week op een vaste tijd om alle vergaderingen – met de cliëntenraad, bestuurder en raad van toezicht – voor te bereiden. Uit het wekelijkse overleg komen altijd actiepunten.

Bij een adviesaanvraag zoek ik mee uit wat de cliëntenraad kan doen: welke rechten heeft de raad, welke standpunten zijn er mogelijk, welke informatie wil de raad nog weten van de bestuurder? De raad ziet mij als een verbinder en iemand die alles rustig kan bekijken. Het gaat mij om goede communicatie en dat de cliëntenraad zijn punt duidelijk weet te maken.”

Hoe werken jullie samen? 

“Elk jaar evalueren we elkaar als kerngroep, onder leiding van een manager geven we elkaar feedback. De cliëntenraad voert als mijn opdrachtgever ook elk jaar een evaluatiegesprek met mij. Met een ervaren lid en een nieuw lid nemen we het jaar door en ik kan bijvoorbeeld mijn opleidingswensen aangeven. Ik heb een onafhankelijkheidsverklaring en dat functioneert goed.” 

Hoe maak je gebruik van de kennis van LOC?

“Bij LOC volgde ik de leergang voor ondersteuners om de wet- en regelgeving te leren kennen en wat de rol van ondersteuner inhoudt. Om contact te houden met andere ondersteuners bezoek ik soms de LOC-netwerkbijeenkomsten. Ter ondersteuning van de raad bel ik regelmatig naar de LOC-Vraagbaak met praktische vragen.” 

Welke invloed heeft Corona op je werk?

“Na de eerste lockdown, pakte de kerngroep al na anderhalve week het contact met elkaar weer op. We videobellen nu met elkaar en we voeren eens per zes weken overleg met de bestuurder. De kerngroep informeert de andere cliëntenraadsleden per telefoon, brief en mail. Iedereen popelt om weer fysiek bij elkaar te komen. Om perspectief te houden staan in juni en juli in elk geval cliëntenraadoverleggen gepland met bestuurder en met raad van toezicht.”

Waar ben je trots op? 

“Op 17 maart 2017 organiseerde de cliëntenraad de landelijke ontmoetingsdag voor de cliëntenraden van de RIBW’s (Regionale Instellingen voor Beschermend en Begeleid Wonen). Van begin tot eind was de organisatie in handen van de cliëntenraad. De bijeenkomst vond plaats in Madurodam. Ik vond het een groot feest om dit met de cliëntenraad te doen en om te zien hoeveel kracht iedereen eruit haalde.” 

Welke tip geef je mee aan ondersteuners?

“Werk als ondersteuner met de mensen in de cliëntenraad zoals je ze ziet. Ik krijg geen inzage in de cliëntendossiers. Dat ervaar ik als een voordeel. Deze mensen nemen plaats in de raad omdat ze iets willen toevoegen aan de organisatie. En in dat veld van medezeggenschap beweeg ik me.”

Meer informatie

Op verschillende vlakken organiseert LOC verdieping voor ondersteuners van cliëntenraden. Zoals de leergang ondersteuners en online netwerkmeetings, waar ondersteuners actuele thema’s met elkaar bespreken. Ook komen meerdere groepen ondersteuners bij elkaar voor regelmatige intervisie. 

• Aanbod LOC voor ondersteuners van cliëntenraden
• Brochure Ondersteuner
• Interview met ondersteuner Mathilde Jansen van Ggz Centraal
• Interview met ondersteuner René Broekhoven van Noorderbreedte