Cliëntenraad en vrijwilligersbeleid
Thom van Woerkom
Geplaatst op 10 november 2022
Niemand zal ontkennen dat het lastig is om leden voor de cliëntenraad te vinden. Daar zijn allerlei redenen voor te bedenken; het is voor mensen onduidelijk wat het raadswerk inhoudt, er wordt gevreesd voor het papierwerk en naast werk, opvoeding, sport, (mantel)zorg en hobby’s wordt het wel erg krap in de agenda. Naast deze redenen speelt nog een andere, zeer praktische, overweging mee: het financiële plaatje.
Er is namelijk veel onduidelijkheid over de vergoeding voor cliëntenraadsleden. Zijn ze wel of geen vrijwilliger? En wat betekent dat dan? Moeten mensen hiermee rekening houden in hun belastingaangifte? Wat zijn de gevolgen als iemand een werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsuitkering heeft? Allemaal vragen die ik regelmatig krijg. Helaas is de uitleg lang niet altijd even simpel.
Vanwege de veelheid aan vragen over dit onderwerp heeft LOC de overheid om een duidelijk vrijwilligersbeleid gevraagd. Zodat je niet meer zorgen hoeft te maken over het verschil tussen een vrijwilligers- en onkostenvergoeding, en wanneer je welke vergoeding nou wel of niet bij elkaar moet optellen. Of wat precies onkosten zijn en wie dan betaalt of vergoedt. Daarnaast hebben we geopperd om een vrijwilligersvergoeding niet in mindering te brengen op bestaande uitkeringen. Mensen doen namelijk werk waarmee ze waarde toevoegen aan de samenleving en daarvoor mogen ze best een bescheiden vergoeding ontvangen.
De kern is dat we pleiten voor meer voorspelbaarheid richting mensen die zich vrijwillig willen inzetten. Dat kan mensen over de streep trekken om zich aan te sluiten bij een cliëntenraad. Maar het speelt natuurlijk breder dan alleen de raad. We ontvangen veel signalen dat vrijwilligers bij zorgorganisaties zijn afgehaakt – om uiteenlopende redenen. Dat maakt dat organisaties zoeken naar alternatieven en hier soms ook de cliëntenraad op bevragen.
Hier speelt die voorspelbaarheid zeker een rol. Wat kan een zorgorganisatie richting (mogelijke) vrijwilligers communiceren? En is die communicatie ook duidelijk en eenduidig? Het is voor vrijwilligers heel belangrijk dat zij weten waar ze op kunnen rekenen, wat van hen wordt verwacht en wat daar tegenover staat. Dan kunnen ze een weloverwogen besluit nemen om zich vrijwillig in te zetten voor een ander.
De cliëntenraad kan richting de zorgorganisatie een adviserende rol spelen. Ook met een ongevraagd advies, waarin de raad aangeeft wat zij belangrijk vindt in de werving en ondersteuning van vrijwilligers. Je kan als raad vrijwilligers bevragen hoe zij hun inzet ervaren en wat eventueel anders kan of moet. Dat kan je als raad in een advies vatten en met de zorgorganisaties bespreken, zowel op lokaal als centraal niveau.
Naast de signalen die LOC al binnenkrijgt, zijn we natuurlijk ook nieuwsgierig naar jullie ervaringen met vrijwilligers en het vrijwilligersbeleid van de zorgorganisatie. Worden er goede afspraken gemaakt over inzetbaarheid? Worden mensen gevraagd naar hun kwaliteiten? En krijgen mensen voldoende informatie over vergoedingen en de eventuele gevolgen die een vergoeding kan hebben – bijvoorbeeld op een uitkering? Dit horen we graag om vervolgens mee te nemen in overleggen met betrokken ministeries, zoals Sociale Zaken en Volksgezondheid.
Download artikel als PDF
Cliëntenraadsleden krijgen 50,00 per jaar als vrijwilligersvergoeding, volgens de medezeggenschapsregeling.
Aan het eind van vorig jaar heb ik een formulier ingevuld om deze vergoeding te ontvangen. Tevens heb ik als secretaris een declaratieforrmulier ingevuld voor de aanschaf van cartridges. Volgens de toenmalige voorzitter van de Cliëntenraad zou dit vergoed worden, omdat ik als secretaris een groot aantal printjes maak. Deze declaratie werd echter niet vergoed, omdat dit onderdeel zou zijn van de ‘onkostenvergoeding’. Voor mij is erg onduidelijk wat het verschil is in vrijwilligers- en onkostenvergoeding.
Voorzitter en secretaris krijgen bij ons € 70,- p/m. De overige leden € 50,- p/m. Verder worden OV-reiskosten volledig vergoed en bv printkosten ook.
Een vraag: Moeten vrijwilligers betrokken worden bij het medewerkers tevredenheids- onderzoek (MTO)?
Beste Eva, dank voor je bericht! Hoe definieer je betrokkenheid bij het MTO? Als onderdeel van de uitvraag of vooraf in het vormgeven van het MTO? Het doel van het MTO is waarschijnlijk niet gelijk aan wat je van vrijwilligers wil weten en het kan juist goed zijn om hen op een eigen manier uit te vragen.
Dag,
Bij METggz is de regel qua vervierskosten of 19c pkm of kosten openbaar vervoer. Je mag kiezen.
Verder vacatiegeld per vergadering, bijeenkomst ed. Bedrag is 25,00 per verg. Voor overleg middels teams is de vergoeding 10,00 per moment. Declaraties worden per maand ingediend bij de penningmeester.
Bij behoefte aan laptop voor cr werk, is dat goed geregeld. Verder loopt telefoon en abonnement telefoon ook via METggz.
Die 0,19 cent per km. geldt alleen voor personeel en niet voor vrijwilligers. Die kunnen de werkelijke kosten belastingvrij terugkrijgen. Kijk meer na op fde site van de Belastingdienst. Zoekterm: Vrijwilligersvergoeding.
Piet.
Na ruim heen en weer praten zijn we vorig jaar overgestapt van een vergoeding per Clientenraadvergadering + reiskosten a 0, 27 ct naar een vergoeding per kwartaal + reiskosten a 0.19 ct.
Verlaging reiskosten omdat dit het fiscaal max was.in verleden foutje gemaakt. Vanwege de verlaging van de reiskosten hebben we 100 E per jaar bij onderhandeld.
Vraag: Indien een vaste vergoeding: wordt de vergoeding dan in de betreffende periode of na de periode uitbetaald.
( salaris over januari, wordt als regel aan het eind van januari uitbetaald. Zou ook voor vrijwilligersvergoeding moeten kunnen lijkt me )
Dag Aad, dank voor het delen van je voorbeeld. Wat betreft je vraag: dit maakt in principe niet uit. Je kan het maandelijks laten uitbetalen, maar dit kan/mag ook jaarlijks. Ligt een beetje aan de voorkeuren / afspraken bij jullie.
Bij ons is het een maandelijkse vergoeding die aan het eind van het jaar wordt uitbetaald. Maar ook hier kunnen uitzonderingen op gemaakt worden. Bijvoorbeeld, een lid kwam tijdens corona door baanverlies in de financiële problemen. En hij heeft toen tussendoor zijn vergoeding uitbetaald gekregen.
Sinds een jaar heeft Avoord een Vrijwilligersraad, die meespreekt wat hen bezighoudt, zorgen en mogelijkheden zijn.
Ik vind het een goede zaak dat zij zich ook kunnen laten horen.
Groet
Wat een mooi initiatief, Corry! Deze groep heeft ook zo z’n belangen vertegenwoordigd binnen de organisatie.
Beste Janwouter Straaten,
Je schrijft: Als dat ‘geborgd’ is, zoude CR leden ook náást CR werk vrijwilligerswerk binnen de organisatie kunnen/ mogen doen.
Bijna alle CR-leden waar ik mee in deze Raad zit doen naast hun CR-werk ook ander vrijwilligers werk in hetzelfde verzorgingshuis. Dit geeft hen nl ook heel goed de kans om te zien of de bewoners (dus ook hun familielid) goed verzorgd, cq graag daar woont. En waar aanpassingen zouden kunnen komen. En mochten ze iets opmerken, kan daar snel over gecommuniceerd worden met de verzorgenden.
Ik ben er zelfs sterk voorstander van. Als je geen binding hebt met de bewoners / familieleden wordt het veel moeilijker om een ‘goed’ CR-lid te zijn.
Dat is helaas niet altijd mogelijk. Als de organisatie een BV is, dan mogen zij wettelijk geen gebruik maken van vrijwilligers.
Even over die km~vergoeding: vrijwilligers die per auto reizen mogen de werkelijke km~kosten declareren. Die negentien centen geldt voor werknemers. Kijk maar na op de website van de Belastingdienst.
Eens Piet, goede toevoeging!
Is een lid van de clientenraad een vrijwilliger ?
Is ook onderwerp van gesprek in onze clientenraad. Kwam o.a. ter sprake bij het maken van huishoudelijk reglement. Is een uitspraak over van College van Vertrouwens Personen
College van vertrouwenspersonen wees m.n. op het feit dat CR leden geen ‘opdrachten” vanuit de organisatie mogen ontvangen. Niet min-of-meer in de hierarchie van de organisatie zitten. Moeten vrij kunnen handelen.
Als dat ‘geborgd’ is, zoude CR leden ook náást CR werk vrijwilligerswerk binnnen de organisatie kunnen/ mogen doen.
Onze CR werkt ook met een DB ( voorzitter/ CCR lid en A S )
DB kan ( en heeft hiervoor mandaat van de CR) onmiddellijk / binnen 24 uur reageren op een actuele situatie
DB ( samen met de A S ) faciliteert de CR met een goed vergader-klimaat
mijn idee
Een professionele CR mandateert veel naar DB
Die daarpover uiteraard verantwoording over aflegt
DB is beestachtig veel werk
Is het waard, als je ziet hoe de CR daarmee groeit
jan wouter van der straaten
( jwvdstraaten@gmail.com )
lid van clientenraad
actief vrijwilliger LOC
Dag Jan Wouter,
Ik neem aan dat je de Commissie van Vertrouwenslieden bedoelt i.p.v. College van Vertrouwenspersonen? Het klopt zeker dat je niet als raadslid per se een vrijwilliger bent. Hier hebben we ook een publicatie over uitgebracht. Zelf vind ik het begrip ‘professionaliteit’ in het kader van een cliëntenraad altijd lastig, omdat het impliceert dat je een bepaalde professionaliteit (vakbekwaamheid) dient te hebben. En wie bepaalt deze dan in welke context? IS het niet meer zo dat de raad zich toegerust voelt om z’n taak uit te kunnen voeren?
Bij onze organisatie ligt dat vast gelegd in de samenwerkingsovereenkomst.
De voorzitter en secretaris krijgen €75,- per maand en de andere leden €50,- per maand. Dit heeft te maken met dat de voorzitter en secretaris neven activiteiten hebben, die andere leden niet hebben.
Daarnaast krijgen we nog een reiskosten vergoeding van €0,19 per kilometer. En de nodige onkosten zoals inkt en printpapier.
Helder, Tamara! Voelt dat voor jullie als voldoende? En hebben jullie nog vrijwilligers binnen de organisatie die ook een vergoeding ontvangen?
Hoi Thom,
We hebben verder geen vrijwilligers binnen de organisatie omdat de organisatie een BV is. En een BV mag wettelijk geen gebruik maken van vrijwilligers. (voor zover ik weet)
Helder!