Verder aan de slag voor de ouderen­zorg van morgen (update petitie en advies)

Geplaatst op 30 oktober 2024

Het is eind september, dagvoorzitter Marie-Antoinette Kapteijn vertelt over de aanloop naar deze dag. Onze gezamenlijke petitie ‘Geef nu rust en ruimte voor de ouderen­zorg van morgen!’ is in het voorjaar aangeboden aan de Tweede Kamer, samen met een advies over hoé dat mogelijk te maken. Het nieuwe kabinet was toen nog niet geformeerd. Het advies is tot stand gekomen met 1500 mensen en organisaties. De petitie is uiteindelijk door 3200 mensen ondertekend. Een groot aantal mensen en organisaties heeft zich vervolgens ook verbonden aan het advies, om de woorden om te zetten naar actie. Op 24 april 2024 waren we met een aantal mensen van die groep bijeen, om van advies naar praktijk te komen. Hieronder een verslag van de vervolgbijeenkomst afgelopen september.

De rode draad van het advies is als volgt samen te vatten: “Ook als je ouder wordt, moet je een betekenisvol leven kunnen leiden en waardevolle relaties kunnen onderhouden.” Zorgzame gemeenschappen zijn hiervoor essentieel. Er zijn inmiddels veel initiatieven in het land op dit gebied. Die lopen echter tegen veel dilemma’s en belemmeringen op. Met elkaar kunnen we daaraan werken. Dan worden zorgzame gemeenschappen normaal en kunnen ouderen zo lang mogelijk deel uitmaken van onze maatschappij. 

Wat is het ook?

In een eerste gespreksronde reageren de deelnemers, wat het advies voor hen in praktijk nog meer betekent. Wat is het voor hen ook? Burencontact. Het raakt veel meer dan ouderenzorg alleen. Wie zijn wij als mens en zijn we trots op wie we zijn? Wat het ook is/was wat je doet/hebt gedaan, wie je bent, mag het voldoende zijn om mee te tellen? Het is grillig en hardnekkig. Op eigen wijze werken, zorgen, slopen van dat wat niet meer werkt en dienstbaar is. Onderzoeken wat mogelijk en nodig is, zal ons eerst iets kosten voordat er ruimte ontstaat voor nieuwe manieren van werken. Soms lopen medewerkers voor, soms lopen cliëntenraden voor. Zorgzame buurten: er is heel veel zorg, wat niet door professionele zorg hoeft te worden verleend. Er is ook aandacht nodig voor mantelzorgers. En als je werkelijk vanuit burgers wilt organiseren, moet dat niet het sluitstuk zijn maar de basis van je proces.

Concrete stappen door LOC Waardevolle zorg

Marthijn Laterveer, bestuurder LOC Waardevolle zorg, vertelt waar hij met alle cliëntenraden en organisaties samen aan werkt. In een gesprek met een wethouder viel hem op dat de gesprekken nu eens niet gaan om geld of schaarste, maar om een samenleving waar je zelf graag deel van uit wilt maken. Hierdoor ontstaan creativiteit, nieuwe plannen en nieuwe verbindingen/relaties.

1 Participatiecoalitie

LOC Waardevolle zorg, Nederland Zorgt voor Elkaar, Espria Ledenvereniging, Zorghulp, LSA bewoners en Buurkracht bundelen hun krachten in de Participatiecoalitie welzijn, zorg en hulp. De Participatiecoalitie welzijn, zorg en hulp stimuleert en ondersteunt de burgerkracht die nodig is om het lokale samenspel vorm te geven, ook in verbinding met professionals. Onder andere door lokale initiatieven te versterken om zeggenschap en eigenaarschap te vergroten. Op 4 en 5 oktober 2024 organiseren we met elkaar het Zorghulpfestival. Tevens is in dit verband gereageerd op de nota van Tweede Kamerlid Elke Slagt over zorgzame buurten.* 

2 Beweging Radicale vernieuwing

Hoe bouwen we sociaal sterke wijken, waar het gewone leven voorop staat in plaats van de zorg? En wat is dan het aandeel professionele zorg in zo’n sociaal sterke wijk? Kunnen we als vernieuwers in de verpleeghuiszorg en zorg thuis, langdurige ggz en gehandicaptenzorg samen werkvormen organiseren die maken dat alle mensen weer meer meedoen? En we minder een beroep hoeven doen op professionele zorg? Dan moet je breder kijken, ook breder dan zorg. Over die vragen buigt het actieteam ‘zorgzame gemeenschappen’ binnen de beweging Radicale vernieuwing zich. Lees hier meer.

3 Evaluatie Wmcz

Komend jaar komt er een evaluatie van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz). LOC heeft aangegeven dat de medezeggenschap bij mensen die thuis zorg ontvangen te versnipperd is. Daarom pleit LOC voor het opnemen van raden per buurt of wijk in de Wmcz.

4 Kwaliteitskompas

LOC is zeer nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het nieuwe ‘Generiek Kompas’ (kwaliteitskompas dat kwaliteitskaders vervangt). We zijn nu druk bezig met het helpen bij de invoering daarvan. Het Kompas sluit dankzij de input vanuit LOC in grote lijnen goed aan bij ons advies over de ouderenzorg van morgen. Het loslaten van verantwoording brengt veel angst met zich mee om grip en erkenning te verliezen. Dit proces heeft daarom lang geduurd en dat wat daarmee is bereikt, is echt een mijlpaal. De werkwijze heeft er tevens voor gezorgd dat bijvoorbeeld zorgverzekeraar VGZ LOC heeft benaderd om advies in te winnen hoe zij burgers beter kunnen betrekken. 

Lees verder onder de foto

De veranderkracht van burgers

De financiële structuur, schottenproblematiek versus domein-overstijgende financiering, ligt de gewenste/nodige ontwikkelingen in de weg, aldus de deelnemers aan deze nazomerbijeenkomst. Er wordt gewerkt aan een wetsvoorstel, maar dat gaat traag. Het advies van vandaag is dan ook: eerst doen, experimenteren en voorleven, en dan aangeven wat je nodig hebt. Je kunt eindeloos overleggen zonder dat er iets verandert. Als je in de praktijk kan aantonen waar je tegenaan loopt, kan de overheid aan de slag. Het ministerie van VWS realiseert zich al wel dat het huidige systeem niet langer helpt, maar kan (nog) niets veranderen. Zet zelf lokaal kleine domein-overstijgende initiatieven in gang. Als burgers op lokaal niveau aan de slag gaan, ontstaat vanzelf op regionaal en dan op landelijk niveau een nieuw perspectief. Samen staan we sterk en kunnen we uiteindelijk de politiek en de overheid in beweging brengen. 

Jeugdzorg

Vergeleken met het jaar 2000 komen er nu drie keer zoveel jongeren in de jeugdzorg. Hierin zouden ouderen een hele grote rol kunnen spelen. Hoe krijgen we de urgentie terug bij de burger?

Ontmoeten en verbinden

Deelnemers leren elkaar vandaag (beter) kennen en maken onderling allerlei afspraken om verbindingen te leggen. Voorbeelden: ZorgSaamWonen gaat op bezoek bij Vereen. En Guus Bannenberg en Marie-Antoinette Kapteijn gaan samen aan de slag om kansen te verkennen in Leiden. LOC Waardevolle zorg en Odensehuizen willen ook graag samenwerking nader verkennen. Deelnemers wisselen contactgegevens uit.  

Versterk wat al bestaat

In Zwolle heeft een kerk ‘kringen’ ingericht van haar leden waardoor gezinnen/huishoudens naar elkaar omkijken. Een ander voorbeeld is een vrouwen WhatsApp-groep in de buurt. Auto-maatjes: daar kan je een verzoek indienen als je vervoer nodig hebt. De methode van ‘voorzorgcirkels’* kan ook heel helpend zijn.  

ZorgSaamWonen brengt initiatieven voor het voetlicht. Hoe kan je meer mensen bereiken? Goed nieuws is geen nieuws, wordt aangegeven, maar hoe kunnen we toch meer hoop geven? En hoe wek je urgentie? Het is moeilijk om voor jezelf over “later” na te denken. Het is de kunst om initiatiefnemers voor nieuwe activiteiten en initiatieven te vinden en te verbinden. 

Aanpassing Wmcz

Als iemand een idee heeft om en/of wil bijdragen aan de aanpassing van de Wmcz, zodat de zeggenschap bij burgers komt te liggen, neem dan vooral contact op met LOC Waardevolle zorg via loc@loc.nl

* Tips: 

In memoriam

Ad Brekoo, van de cliëntenraad Thebe, is helaas overleden. Hij was zeer betrokken bij de totstandkoming van het advies. Wij wensen zijn nabestaanden heel veel sterkte. In memoriam – Ad Brekoo. 

Download artikel als PDF

Praat mee!

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Per 1 januari is LOC gefuseerd met Raad op Maat. Dat betekent méér kennis en expertise als het gaat om (mede)zeggenschap van mensen met een beperking. Wil je meer weten over Raad op Maat? Bekijk de website.

Deelnemers platform

Meer bekijken

Nieuwsbrief

  • * Heb je onze nieuwsbrief eerder ontvangen en je afgemeld? Meld je dan aan via webmaster@loc.nl
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Click to access the login or register cheese