‘Als je ongeneeslijk ziek bent, kom je terecht in een onbekend land: Tussenland’, zegt Jannie Oskam, ervaringsdeskundige en schrijver van ‘Tussenland.’ ‘Je arts denkt mee over je ziekte, maar je bent als mens meer dan een ziekte of een tumor.’ In een video vertelt ze over de meerwaarde van gesprekken met een geestelijk verzorger thuis. ‘Het helpt je bij de zoektocht naar wat voor jou belangrijk is in de tijd die je nog hebt.’

Meer dan een ziekte 

Het gesprek met een medisch specialist is een totaal ander gesprek. Jannie: ‘Artsen zijn gefocust op mijn ziekte en zullen niet snel vragen: ‘Hoe gaat het met je? Of: Kun je het volhouden?’ Maar je bent als mens meer dan een ziekte of een tumor. Verpleegkundigen en huisartsen zie je als patiënt vaker, zij hebben meestal ook meer oog voor andere aspecten.’ En dat is nodig, want ook voor het maken van goede behandelkeuzes moet een arts weten wat voor iemand in Tussenland het meest belangrijk is. Als zij weinig tijd hebben, is het goed dat zij weten dat er professionele geestelijk verzorgers zijn die de juiste expertise hebben en naar wie ze kunnen doorverwijzen. 

Jannie: ‘Geestelijk verzorgers hebben de kennis en de vaardigheden om altijd tot een goed gesprek te komen. Bijvoorbeeld over overlijden, levensbeschouwelijke thema’s, dingen leren loslaten en de betekenis die je geeft aan dingen. De geestelijk verzorger heeft een referentiekader dat ik zelf niet heb, en waar ik enorm tegenaan geleund heb.’

De geestelijk verzorger helpt me bij de zoektocht naar wat voor mij belangrijk is in de tijd die ik nog heb

Ondersteuning bij zingevingsvragen 

Mensen die ongeneeslijk ziek zijn, hebben vaak veel vragen. Vragen die te maken hebben met vier dimensies: gezondheid, de sociale context, psyche en zingeving. Aandacht voor de mens als geheel en voor al die dimensies is daarom van belang om mensen in deze fase van hun leven de beste ondersteuning te geven.

Professioneel geestelijk verzorgers bieden gespecialiseerde ondersteuning bij zingeving en spiritualiteit. Ze werken nauw samen met andere professionals en organisaties in de buurt die mensen thuis begeleiden. Dit kan zijn zorg (in samenwerking met huisartsen, thuis- en mantelzorg) en in het sociaal domein (in samenwerking met het wijkteam of met getrainde vrijwilligers).

Geestelijke Verzorging Thuis

Sinds 2019 kunnen mensen die thuis wonen ondersteuning krijgen van een geestelijk verzorger. Geestelijk verzorgers bieden professionele begeleiding, hulpverlening en advisering bij zingeving en levensvragen. Ze bieden een luisterend oor, een troostend woord, rituelen en een goed gesprek. Een vertrouwelijk gesprek met een geestelijk verzorger kan opluchten of perspectief bieden om weer verder te kunnen. En hij of zij kan helpen bij het nemen van belangrijke beslissingen. Geestelijk verzorgers geven ook scholing en trainingen over zingeving en nemen deel aan multidisciplinair en/of PaTz-overleg over (palliatieve) zorgbehoeften van een cliënt of patiënt.

Voor onderstaande groepen wordt een aantal gesprekken met een geestelijk verzorger vergoed:
• Thuiswonenden van 50 jaar en ouder
• Mensen met een ongeneeslijke aandoening en hun naasten
• Gezinnen met een ernstig ziek kind (t/m 18 jaar)

Cliëntenraad in de thuiszorg

Als cliëntenraad kun je altijd suggesties doen en (on)gevraagd adviseren om ervoor te zorgen dat mensen zoveel mogelijk de zorg en ondersteuning krijgen waar zij behoefte aan hebben. Zo ook deze mogelijkheden van geestelijke verzorging thuis: zijn deze al onder de aandacht binnen je zorgorganisatie? Als cliëntenraad kun je nagaan in hoeverre de zorgorganisatie mensen die zorg ontvangen informeert over de mogelijkheden voor geestelijke verzorging thuis. En of de zorgverleners van deze mogelijkheden op de hoogte zijn, zodat zij deze optie kunnen aandragen wanneer zij bijvoorbeeld zien dat iemand met levensvragen worstelt.

Meer weten?

• Wil je meer weten over geestelijke verzorging, bekijk dan de website: www.geestelijkeverzorging.nl
• Een overzicht met de Centra voor Levensvragen en bijbehorende contactgegevens, tref je ook op de website van Geestelijke verzorging in Nederland.
• Lees ook het artikel: geestelijke verzorging thuis blijft beschikbaar
• Pratenoverlevensvragen.nl
• Geestelijke Verzorging Thuis