Beluister artikel

Hoe lukt het mensen ondanks ziekte, tegenslagen of andere hobbels waarde aan hun leven te geven? En wat drijft hen van waarde en betekenis te zijn voor anderen? In de rubriek Waardevol leven uit de herfsteditie van LOC tijdschrift Zorg & Zeggenschap vertelt Jur Deitmers (29) hoe hij na een bijna fatale hersenontsteking, aan een nieuw Jur bouwde.

Toen Jur Deitmers wist dat hij op de terugrit de taxichauffeur zou treffen waarmee hij zo leuk op de heenweg had gepraat, kocht hij een cadeautje voor hem. Chauff eur Mohammed was tot tranen geroerd. “Ik wilde gewoon laten merken dat ik hem waardeerde en hem bedanken voor het mooie gesprek”, legt Jur uit. Of hij dit gebaar ook voor zijn ziekte had gemaakt, betwijfelt hij.

Maart 2017. Tijdens een korte voorjaarsvakantie in Mexico belandde de student economie en filosofie, die de Erasmus Universiteit tijdelijk voor Harvard had verruild, in het ziekenhuis. Doodziek. Een hersenontsteking bleek later. Tijdens zijn behandeling in een Amerikaans ziekenhuis, werd duidelijk dat hij zijn complete geheugen kwijt was en alles opnieuw zou moeten leren. Van ademhalen, tot praten en lopen. De mensen die zeiden zijn ouders en familie te zijn, haalden alles uit de kast om hem erdoorheen te slepen.

Opnieuw opgroeien

Alle herinneringen aan de afgelopen 21 jaar was hij kwijt. Zijn doorzettingsvermogen niet. Nadat hij ook een tweede hersenontsteking had overleefd, kon het herstel beginnen. In sneltreinvaart moest hij opnieuw opgroeien. “Het voordeel is”, zegt Jur, “dat ik vergeleken met een kind getrainde hersenen heb. Daardoor pikte ik vrij snel weer dingen op.” Oud-docenten van de basisschool spijkerden hem bij. Hij leerde weer wie Sinterklaas is, dat er een Eerste en Tweede Wereldoorlog zijn geweest en waarom je geen kaartje ‘In liefdevolle herinnering’ geeft, als een collega afscheid neemt.

Twee ikken

Mijn twee ikken, typeert hij zijn transformatie. De oude ik, die hij via verhalen van naasten heeft gereconstrueerd. En de nieuwe ik, die weer herinneringen is gaan maken. De oude ik met een sterk ego, de nieuwe ik die vanuit zijn bestemming leeft. En die kiest welke gedachten hij wél en niet wil hebben. “Ik zie het als een voordeel dat allerlei overtuigingen, gewoonten, oordelen, aanpassingen aan ongeschreven regels – die je anders onbewust opdoet – zijn gewist. In het nu leven; een andere keuze had ik niet. En ik vraag me bij alles heel bewust af: waarom doen we het zo? Waarom hebben we de samenleving ingericht met allemaal ingewikkelde systemen? Waarom worden mensen in diagnose-hokjes gestopt? Mensen zijn toch méér dan hun ziekte of beperking? Kan het ook anders?”

Onder-wijs

In 2019 haalde hij, tegen alle verwachtingen in, zijn bachelor economie en filosofie (titel van zijn scriptie: ‘Wie ben ik?’). Als je iets wilt, moet je daarvoor gaan, vindt hij. “Laat je niet tegenhouden door oordelen van anderen.” Als huiswerkbegeleider voelde ‘Turbo Jur’ zich als een vis in het water. En de leerlingen met hem. Daarom gaat hij aan de slag als economiedocent bij een school waar talent, creativiteit en bewustwording van de wereld centraal staan. “‘Onder-wijs’” legt hij uit, “is zo mooi omdat je jongeren van onderaf, vanuit de basis van een piramide, wijsheid kunt bijbrengen, ze leren creatief te denken, grip op hun levensproces te krijgen.”

“Gewoon naar mensen kijken en oordelen wat meer loslaten”

“De wereld een stukje beter maken? Een stuk”, antwoordt hij stellig op de vraag naar zijn ambities. “In plaats van een baan op de Zuidas, zoals mijn oude ik van plan was, wil ik inspireren, mensen verbinden, bewustzijn creëren over het feit dat we allemaal gelijk zijn. Laten we gewoon naar mensen kijken en oordelen wat meer loslaten. Laten we ons meer bewust zijn van de klimaatproblemen. Gewoon samen de wereld een beetje beter maken.”

Lotgenoten helpen

Omdat Jur samen met zijn ouders een bijdrage wilde leveren, richtte hij in 2019 de ItsME foundation (Meningitis en Encefalitis) op. Die financiert wetenschappelijk onderzoek rondom hersen(vlies)ontsteking. Dagelijks worden in Nederland tien tot vijftien mensen erdoor getroffen. “We willen dat zoveel mogelijk lotgenoten de ziekte kunnen overleven met zo weinig mogelijk restverschijnselen”, licht hij toe. “Bewustzijn vergroten. Nadat baby Maeve eind 2023 na een misdiagnose was overleden aan hersenvliesontsteking, hebben we een filmpje van de foundation op sociale media gezet. Ouders zagen het op tijd. Op die manier hebben we twee kinderen gered.”

De Jongen Zonder Gisteren