Steeds meer mensen ontvangen de zorg thuis. Zij hebben met veel verschillende aanbieders te maken. In de wijk Ruwaard in Oss is een proef om dat anders te doen. Als iemand iets nodig heeft, dan komt dat er. Zonder dat mensen merken welke aanbieders daarbij betrokken zijn. Er zijn geen schotten. Op 21 maart 2019 organiseerde LOC een bijeenkomst voor cliëntenraden over de proef in Ruwaard. Daar kwam ook de vraag aan de orde wat zorg zonder schotten voor de medezeggenschap betekent.

Wat is het doel van de proef in Ruwaard?

Jord Neuteboom van de proeftuin Ruwaard vertelde wat de proeftuin inhoudt. Het doel in Ruwaard is een samenleving waar iedereen kan meedoen en er mag zijn. Wijkbewoners praten niet alleen mee over wat er moet gebeuren, maar beslissen ook. Er is ruimte voor initiatieven, die zij nemen. Zoals in Ruwaard een huis voor de wijk. Dat is een plek in de wijk, waar wijkbewoners allerlei activiteiten organiseren. Zij organiseren alles zelf.

In Ruwaard is er aandacht voor het ontdekken van kwetsbaarheid bij mensen en daar vervolgens ook hulp bij te bieden. Hulp zonder doolhof van instanties en formulieren die mensen niet begrijpen.

Wat gebeurt er in Ruwaard?

De kern is: willen we naar een samenleving waar mensen meer te zeggen hebben? Dan moeten professionele organisaties het echt heel anders doen.

De basis van wat er in Ruwaard gebeurt is het goede gesprek. Als iemand een vraag heeft, volgt een gesprek bij iemand thuis over de vragen/problemen. Eén gesprek waarin alles in samenhang besproken wordt. Met de volgende drie vragen:

• Wat wilt u?
• Wat kunt u daar zelf aan doen?
• Wat heeft u verder nodig?

Er volgt een besluit wat er nodig is en binnen zes weken is het geregeld. Hoe ingewikkeld het ook is. Vertrekpunt is dat er niets blijft hangen en alles wordt opgelost. Het grote verschil is dat mensen zich echt gehoord voelen. Dat lukt in de meeste gevallen.

Daarbij maakt het niet uit van welke organisatie een hulpverlener komt. De vraag van de wijkbewoner staat centraal. En daarbij gaat het niet alleen over zorg, maar ook over bijvoorbeeld wonen en schulden.

De resultaten zijn heel positief. Er zijn nu ongeveer 500 mensen op deze manier geholpen. Zij geven hun leven een veel positiever cijfer. En de kosten zijn lager. Omdat mensen een oplossing krijgen die bij hen past in plaats van een aanbod dat binnen de regels van de financiering past.

Wat is er volgens de cliëntenraden nodig?

De aanwezige cliëntenraden hebben met elkaar het gesprek gevoerd over wat er nodig is om initiatieven zoals Ruwaard tot een succes te maken.

De cliëntenraden vinden het belangrijk dat wijkbewoners een persoon, die ze vertrouwen, kunnen benaderen met hun vragen. Mensen moeten het gevoel hebben dat zij gehoord en gezien worden. Zij moeten het ook vrijuit durven zeggen als ze iets niet prettig vinden. Dat stelt eisen aan de metingen hoe wijkbewoners de geboden hulp ervaren. Cliëntenraden zouden daarbij een rol kunnen spelen.

De financiering van de zorg moet anders. Nu is er te vaak een schot tussen bijvoorbeeld Zorgverzekeringswet en Wmo. Het vraagt ook om een andere cultuur van organisaties die hulp bieden. Namelijk een focus op de vragen uit de wijk en niet op een organisatiebelang.

Bij het organiseren van zorg en ondersteuning moet de bewoner het uitgangspunt zijn. Dat vraagt om maatwerk en gelijkwaardigheid. Nu heb je een persoonsgebonden budget nodig om echt zelf keuzes te moeten maken. Dat zou naast het PGB ook voor hulp in natura moeten gelden.

Medezeggenschap moet bij de bewoners liggen en niet bij de instanties. Die moet een afspiegeling zijn van de bewoners in de wijk. Te denken valt aan een cliëntenraad voor en van de wijk. Door met elkaar te zoeken en te experimenteren, kunnen we gefaseerd tot een optimale medezeggenschap komen.

Hoe gaan we verder?

De bijeenkomst heeft geholpen om op het gebied van medezeggenschap een stap te maken. Met als basis om zorg en ondersteuning vanuit de inwoners te organiseren in plaats van vanuit instituten. LOC wil graag mensen bij elkaar brengen die hierover verder willen nadenken. LOC zal de dialoog daarover blijven organiseren en daarbij zoveel mogelijk mensen en initiatieven betrekken. Wil je meedenken of hierbij verder betrokken zijn? Neem dan contact op met de vraagbaak: 030 284 32 00 of vraagbaak@loc.nl.