De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018) verving ruim drie jaar geleden de Wmcz uit 1996. In 2025 wordt de Wmcz 2018 landelijk geëvalueerd. Wat is het verschil? En wat merken cliëntenraden daarvan in praktijk?

Op 1 juli 2020 trad de Wmcz 2018 in werking. Het doel van deze wet is om medezeggenschap van cliënten te bevorderen. Voordat dit wettelijk werd vastgelegd troffen zorginstellingen zelf al dan niet regelingen om de positie van cliënten te versterken. Sommige instellingen hadden al een cliëntenraad, maar sinds de invoering van de Wmcz zijn alle zorginstellingen verplicht om een cliëntenraad in te stellen.

Aanpassingen Wmcz 2018

In de Wmcz 2018 werden een aantal artikelen aangescherpt om de positie van cliënten en de cliëntenraad nog verder te verbeteren. Een aantal verschillen tussen de Wmcz en de Wmcz 2018 op een rij:

Inspraak: De Wmcz 2018 bepaalt dat aanbieders van langdurige zorg cliënten en hun naasten inspraak geven.

Centrale cliëntenraad: De Wmcz 2018 bepaalt dat er een centrale cliëntenraad kan worden ingesteld. Zo’n raad heeft dezelfde taken en rechten als een cliëntenraad. Een medezeggenschapsregeling kan bevoegdheden verdelen tussen cliëntenraden.

Medezeggenschapsregeling: De Wmzc introduceerde de medezeggenschapsregeling. Hierin worden onder andere de samenstelling van de cliëntenraad geregeld.

Kosten cliëntenraad: De Wmcz 2018 regelt de vergoeding van kosten uitgebreider.

Ondersteuner: De Wmcz 2018 geeft de cliëntenraden instemmingsrecht bij benoeming van de cliëntenraad ondersteuner.

Contact met cliënten: De Wmcz bepaalt dat de cliëntenraad wensen van cliënten en hun naasten inventariseert en hen informeert over de werkzaamheden van de raad. De zorginstelling moet helpen om dat te kunnen doen.

Enquêterecht: De Wmcz 2018 kent het enquêterecht toe aan de cliëntenraad. Dit betekent dat de cliëntenraad een onderzoek naar de gang van zaken in de zorginstelling aan mag vragen.

Toezicht door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ): De IGJ gaat nu toezicht houden op de uitvoering van delen van de Wmcz 2018 door instellingen. Cliënten en cliëntenraden kunnen melding doen bij de IGJ doen en de IGJ kan zelf onderzoek uitvoeren.

Landelijke evaluatie

De ontwikkelingen binnen de wetgeving laten zien dat de rechten van cliënten steeds vanzelfsprekender zijn. De aanpassingen zijn bedoelt om de medezeggenschap te versterken, maar hoe werkt dat in de praktijk? In 2025 wordt de Wmcz landelijk geëvalueerd.

Vooruitlopend op de landelijke evaluatie wil LOC graag een ‘voorlopig beeld’ maken van de uitvoering van de wet, om dat alvast aan het ministerie mee te geven. Is het vooral een verbetering op papier, of ervaren cliëntenraden daadwerkelijk verschil? Laat je reactie achter hieronder of neem contact op met Marëlle Cuijpers, belangenbehartiger LOC Waardevolle zorg: m.cuijpers@loc.nl