Vrijdag 12 mei hebben ruim 25 cliëntenraadsleden en ondersteuners gesprekken gevoerd rond de vraag: ‘Wat kan de cliëntenraad nu en in de toekomst betekenen voor de mantelzorgers?’. Het thema achter deze vraag is onderdeel van de steeds relevanter wordende uitdagingen om de zorg toekomstgericht en toekomstvast te maken. Het belang van mantelzorg binnen de (informele) zorg wordt daarbij steeds vaker genoemd.

Wat is belangrijk?

Een rondje langs de deelnemers liet zien dat een ieder het belang van de cliëntenraden in de toekomst onderschrijft, maar wát voor de raden belangrijk is verschilt. Toch zijn er veel overeenkomsten. Veel gehoord is:

• (hoe) Verbinding maken en houden;
• Weten wat er speelt bij cliënten;
• Actief en op tijd geïnformeerd worden (door instelling);
• Als volwaardige partner gehoord worden door management;
• Vertrouwen.

Stand van zaken

Klazien praat de deelnemers bij over de stand van zaken op het politieke vlak. Vanuit Den Haag zijn er veel en belangrijke initiatieven die de toekomst van de zorg enorm kunnen beïnvloeden. Denk daarbij aan het Integraal Zorgakkoord (IZA), het Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO), het Generiek Kompas (Kwaliteitskader) en de nieuwe inkoopregels per 1-1-2024. Het LOC is in constant gesprek met de beleidsbepalers en stelt vragen en maakt opmerkingen bij de (concept)plannen. Er komt veel op ons af, en hoe dat precies zal verlopen of gaat werken is vaak nog onduidelijk.

Mantelzorg.nl

Een belangrijk deel van de informele zorg, is de zorg die door naasten wordt geleverd. Namens Mantelzorg.nl deelt Dorothee Gassen haar ervaringen als mantelzorger. Haar persoonlijke verhaal maakte veel indruk. Voor een grote groep deelnemers werd duidelijk dat ook zij in essentie ook mantelzorger zijn. In de daaropvolgende gesprekken konden deze persoonlijke inzichten ook goed worden ingebracht.

Dorothee benadrukte dat het verlenen van mantelzorg geen lineair proces is. Zorg die start als vanzelfsprekend en laag belastend wordt met elke stap zwaarder, maar ook belangrijker. Veel mantelzorgers lopen tegen de grenzen van hun eigen kunnen aan, wat grote gevolgen kan hebben voor henzelf, maar ook voor degene die zorg ontvangen. Elke gemeente is verplicht om een steunpunt voor mantelzorgers te bieden. Toch wordt dit niet door elke mantelzorger gevonden en ook niet door elke gemeente even goed bereikbaar ingericht. Op de website van Mantelzorg.nl staat contactinformatie die mantelzorgers op weg kan helpen.
Dorothee nam na haar lezing ook deel aan de gesprekken die na de pauze in kleinere groepen werden gevoerd.

In gesprek

Voor velen het belangrijkste onderdeel van de bijeenkomst is het ontmoeten en in gesprek zijn met leden (en ondersteuners) van andere cliëntenraden. De groepen werd de opdracht gegeven om samen te praten over het thema van de dag: ‘Wat kan (of moet) de cliëntenraad nu en in de toekomst betekenen voor de mantelzorgers?’.

Vanuit de diverse achtergrond van de aanwezigen kwamen ook verschillende verhalen en inzichten. Veel nadruk werd gelegd op de wijze waarop instellingen en personeel met mantelzorgers om zouden moeten gaan. De cliëntenraden zouden hier een bemiddelende rol in kunnen spelen. De randvoorwaarden waaraan voldaan zou moeten worden om die rol te kunnen invullen zijn zeker niet overal (al) aanwezig. Een aantal voorbeelden:

• Ken de mantelzorgers. Hoe kom je in verbinding?
• Zijn er voldoende CR leden om het werk te kunnen uitvoeren?
• Zijn de medezeggenschapsregelingen passend voor deze rol?
  

Daarnaast zijn voorbeelden gedeeld over hoe je bovenstaande vragen in je eigen instelling en cliëntenraad zou kunnen oppakken. Dit zal zeker niet bij alle raden direct lukken, maar er ligt duidelijk een taak.

Veel organisaties kunnen volgens de aanwezigen meer doen ter ondersteuning van mantelzorgers dan nu het geval is. Bestuurders en toezichthouders zouden actiever moeten informeren, faciliteren en ondersteunen. Cliëntenraden kunnen hierover met de bestuurder het gesprek voeren tijden hun overlegvergaderingen.