Op 26 april 2019 heeft minister Bruins de Eerste Kamer antwoord gegeven op vragen over de nieuwe Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz). Zie dit bericht voor de antwoorden op de vragen van de Eerste Kamer. Dit nadat de Tweede Kamer op 20 november 2018 het wetsvoorstel Wmcz 2018 met een ruime meerderheid heeft aangenomen. Op 14 mei 2019 stelt de Eerste Kamer in en procedurevergadering vast wat er verder moet gebeuren voor de Eerste Kamer over de wet gaat stemmen. Keurt de Eerste Kamer de wet goed? Dan komt er een Koninklijk Besluit waarin de invoeringsdatum staat. De verwachting is dat de wet op 1 juli 2020 ingaat. En dat organisaties of 1 januari 2021 aan de nieuwe wet moeten voldoen.

Wmcz 2018

De Wmcz 2018 is de opvolger van de oorspronkelijke Wmcz uit 1996. Hieronder staat een overzicht van de belangrijkste wijzigingen in de Wmcz 2018 en opvallende zaken van de stemmingen in de Tweede Kamer.

Introductie instemmingsrecht

Het verzwaard adviesrecht voor cliëntenraden is vervangen door instemmingsrecht. Dit betekent dat cliëntenraden moeten instemmen met voorgenomen besluiten van zorgaanbieders, voordat zij deze kunnen uitvoeren. Het grote verschil met het verzwaard advies is dat de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden bij een geschil niet kijkt of de bestuurder in redelijkheid afwijkt. Maar of de cliëntenraad in redelijkheid niet instemt. In de adviesprocedure is niets veranderd. Wel zijn er wijzigingen in het adviesrecht.

Lokaal organiseren van medezeggenschap

De Tweede Kamer heeft besloten om de positie van lokale cliëntenraden te versterken. In het oorspronkelijke wetsvoorstel hoefden zorginstellingen maar één cliëntenraad in te stellen. Dat is door de Tweede Kamer veranderd. Op alle locaties is een cliëntenraad, tenzij men dat liever niet wil. En een andere oplossing passend vindt. LOC heeft in zijn lobby veel aandacht aan dit onderwerp besteed. En is blij met deze uitkomst, omdat medezeggenschap uiteindelijk bij mensen op lokaal niveau begint.

Geen directe inspraak voor mensen met zorg zonder verblijf

Tijdens de wetsbehandeling was veel discussie over de vraag wanneer een zorgorganisatie een cliëntenraad moet instellen. Minister Bruins had voor een grens 10 zorgmedewerkers gekozen. Maar dat viel niet bij iedere partij – en belangenorganisatie – in goede aarde. Daarom heeft de Kamer ervoor gekozen om voor sommige vormen van zorg een grens van 25 zorgmedewerkers aan te houden.

Geen vergoeding juridische ondersteuning

Ieder nieuw wetsvoorstel moet lastenvermindering met zich meebrengen. Daarom had de minister voorgesteld om cliëntenraden niet meer de mogelijkheid te geven om juridische ondersteuning in te huren, als zij een geschil voorleggen bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden. De meerderheid van de Kamer is hierin meegegaan. Maar het CDA heeft aan de minister gevraagd om de vinger aan de pols te houden. Zij wil niet dat zorgorganisaties wel gebruikmaken van juristen en dat cliëntenraden hiervan onthouden worden. Dat zou een ongelijk speelveld creëren. Minister Bruins heeft in reactie op vragen van de Eerste Kamer dit genuanceerd. Zie dit bericht

Verschillende rechten voor verschillende cliëntenraden

Met dit wetsvoorstel krijgen cliëntenraden verschillende rechten. Cliëntenraden in de verblijfszorg, zoals verpleeghuizen krijgen de meeste rechten. Cliëntenraden in de 24-uurszorg, zoals psychiatrische ziekenhuizen iets minder rechten en de cliëntenraden in alle andere zorginstellingen de minste rechten. Die scheiding is onwenselijk. Waarom zou een cliëntenraad van een verpleeghuis wel over de huisvesting kunnen adviseren en de cliëntenraad van een hospice niet. Daarom zal LOC in de model medezeggenschapsregeling uitgaan van gelijke rechten voor alle cliëntenraden. De Wmcz 2018 is een minimumregeling. Men kan altijd meer afspreken.

Data behandeling wetsvoorstel

• 14 mei 2019: procedurevergadering Eerste Kamer
• 26 april 2019: reactie aan Eerste Kamer op voorlopig verslag door minister Bruins
• 29 januari 2019: Eerste Kamer dient voorlopig verslag (vragen over Wmcz 2018) in 
• 15 januari 2019: voorbereidend onderzoek Eerste Kamer
• 20 november 2018: Tweede Kamer stemt voor Wmcz 2018
• Najaar 2018: plenaire debatten in Tweede Kamer
• 15 december 2017: Ministerraad stemt in met het voorstel Wmcz 2018 van minister voor Medische Zorg en Sport, Bruno Bruins

LOC blijft tot de wet is aangenomen op krachtige wijze bij de Eerste Kamer pleiten voor een goede wet. Zoals we dat ook steeds bij de Tweede Kamer hebben gedaan.

Hoe helpt LOC cliëntenraden?

LOC heeft een nieuw handboek Basisinformatie medezeggenschap Wmcz 2018 gemaakt. Zodra de Eerste Kamer de nieuwe wet heeft aangenomen is zal LOC ook allerlei voorbeeld-reglementen voor cliëntenraden maken. LOC geeft voor cliëntenraden gratis cursussen over werken met de nieuwe wet. Kijk hiervoor op dit platform bij Bijeenkomsten en Publicaties

Het is mogelijk een cursus op maat te krijgen. Heb je daarover vragen? Neem contact op met de vraagbaak: vraagbaak @loc.nl of 030 284 32 00