Daadwerkelijke participatie van cliënten
Ruim 1300 cliëntenraden in zorg en welzijn behartigen de belangen van mensen die zorg nodig hebben. LOC ondersteunt hen daarbij met trainingen, cursussen, adviezen, netwerkbijeenkomsten en allerlei andere diensten. In de rubriek Cliënt & raad van LOC-tijdschrift Zorg & Zeggenschap vertellen cliëntenraadsleden over hun werk, onderliggende motivaties en de wederzijdse versterking met LOC. Aan het woord: Dorien van Baarsen (54), bestuurslid van de cliëntenraad GGZ Noord-Holland-Noord (GGZ NHN).
GGZ NHN is een grote organisatie (2100 medewerkers) voor geestelijke gezondheidszorg met woonvormen, klinieken, forensische zorg, acute opname en ambulante zorg. “Twee jaar geleden werd ik lid van de cliëntenraad en sinds een jaar ben ik secretaris van het dagelijks bestuur van de cliëntenraad,” vertelt Dorien. “De raad bestaat op dit moment uit achttien leden waaronder drie bestuursleden. Alle raadsleden werken vrijwillig en zijn cliënten, ex-cliënten of familieleden van cliënten.”
Wat wil je bereiken in de cliëntenraad?
“Ik was cliënt bij GGZ NHN en wilde zinnig vrijwilligerswerk doen. Cliënten bevinden zich in een kwetsbaar
moment van hun leven. Via de raad zet ik me in voor mensen die minder mondig zijn en draag bij aan goede randvoorwaarden voor herstel. Als voormalig facilitair manager bij grote commerciële organisaties geeft het me voldoening om deze verantwoordelijkheid op me te nemen. Ik richt me vooral op organisatiebewustwording. Mijn kracht zit in het aangaan van het gesprek met het management. Bijvoorbeeld over hoe we bij de ambulante cliënten beter informatie kunnen ophalen. Andere leden richten zich meer op basismedezeggenschap zoals cliëntbezoeken in de klinieken.”
Wat zijn belangrijke resultaten?
“Een aantal jaren geleden zette GGZ NHN bewust de stap naar één cliëntenraad. Dat leidde tot een daadkrachtige raad met korte communicatielijnen. We verspreiden de informatie die we ophalen via een voor iedereen toegankelijk intranet en via bijeenkomsten. Het Familieplatform werd destijds weloverwogen onderdeel van de cliëntenraad. Hierdoor liften familieleden nu mee met inspraakmogelijkheden van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz). De cliëntenraad kreeg het onlangs voor elkaar om in een enquête van GGZ NHN een aantal specifieke vragen te formuleren voor familieleden. We krijgen de antwoorden op deze vragen teruggekoppeld. Het was een fijne ontwikkeling voor de cliëntenraad waar ik heel blij mee ben.”
Hoe verloopt de samenwerking met de organisatie?
“Ik voel me gezegend met een coöperatieve organisatie. Er bestaat een goede overlegstructuur. In de raad van toezicht zit één lid op onze voordracht. En we zijn vrij om iedereen in de organisatie direct te benaderen. Dat
leidt ertoe dat we nauwelijks ongevraagd advies geven. We timmeren als cliëntenraad aan de weg en zorgen
ervoor dat de bewustwording van het cliëntenbelang in de hele organisatie doorsijpelt. Dat gaat goed. We kregen het buiten de Wmcz om voor elkaar dat de cliëntenraad meebeslist in sollicitatieprocedures van sommige kliniekmanagers.
Wat is je wens voor de toekomst?
“We werven meer cliëntenraadsleden om uit te groeien tot een grotere raad. Hoe beter de organisatie ons
leert kennen, hoe meer we te doen krijgen. Vandaar dat we meer leden nodig hebben. Op termijn wens ik dat alle advies- en instemmingsaanvragen die we als cliëntenraad ontvangen hamerstukken zijn. Het zou voor de organisatie een automatisme moeten zijn om cliënten vanaf het begin te betrekken en mee te nemen in besluitvorming. Om die bewustwording te vergroten geven we bijvoorbeeld een workshop aan beleidsmedewerkers. Ze leren daar in welke situaties je een adviesaanvraag bij de cliëntenraad doet.”
Hoe werk je samen met LOC?
“We vragen bij belangrijke zaken advies en ondersteuning aan LOC. Zo begeleidde LOC de organisatie bij de samenvoeging van de lokale raden en het Familieplatform tot één cliëntenraad. LOC begeleidt ons bij de adviesaanvragen voor de bouw van een nieuwe kliniek. Bij zowel de cliëntenraad als de organisatie ontbreekt het namelijk aan kennis en ervaring op welke onderdelen er bij zo’n eenmalig groot project adviesaanvragen
nodig zijn.”
Tip voor andere raden?
“Werk aan daadwerkelijke participatie van cliënten bij veranderingen. Mijn tip is om hierover op alle niveaus in
de organisatie het gesprek aan te gaan. Zorg ervoor dat je ook op het hoogste niveau echt aan tafel zit bij overleggen. En slaat de organisatie de cliëntenraad over? Spreek de organisatie er dan op aan.”
Meer weten?
- Lees dit interview en andere artikelen in het LOC-tijdschrift Zorg & Zeggenschap
- Neem contact op met de Vraagbaak van LOC voor al je vragen of meer informatie bij het invullen van je rol vanuit medezeggenschap: bel 030 284 32 00 of mail naar vraagbaak@loc.nl
Lees meer artikelen over:
Geachte,
Ik ben ben voorzitter van de locale Klantenraad van een verzorgingshuis van ongeveer 70 personen. Mijn probleem is eigenlijk het volgende ik heb de indruk dat ik te weinig gehoord wordt in de organisatie het is altijd achteraf en bijna nooit aan de voorkant van een beslissing. Heb hier al meerdere keren met de locatie manager over gesproken. Maar helaas krijg ik niet de feedback die ik graag zou willen hebben. Wat voor advies kunt u mij hierbij geven???
Vr gr Jan Beerens
Dag Jan,
Dank voor uw signaal, wat goed dat u dat hier deelt, want ik denk dat velen het voorbeeld zullen herkennen!
Gaat het hier om een enkelvoudig verzorgingshuis, zit daar nog een moederbedrijf met andere locaties boven?
Ik denk dat er wat mankeert aan het fundament van de samenwerking, dat de basis van het belang van medezeggenschap niet doorgesijpeld is in de organisatie, zoals hierboven in het artikel bijvoorbeeld wel beschreven staat. Die goede relatie samen opbouwen als clientenraden en organisatie kan best lastig zijn, vergt veel tijd en moeite. Loc kan helpen in het gesprek, met elkaar ontdekken waar het mankeert en/of een stukje informatie of scholing (wat nou eigenlijk de bedoeling is over en weer) kan ook helpend zijn.
Waar het misgaat verschilt in de praktijk altijd zeer, het kan zijn dat de bestuurder het belang niet zo ziet, of dat men gewoon niet weet welke thema’s met de raad behandeld moeten worden of wanneer/ hoe je dat doet. Ik heb dus helaas geen hapklaar brokje “doet u dit en dan is het goed”. Maar wat ik wel aan kan geven, neem eens contact op met de vraagbaak (u kunt ook mijn naam noemen) en dan gaan we het gesprek aan om te kijken of en hoe we u hierbij in de praktijk kunnen helpen. Want ook voor uw bewoners/clienten hoop ik dat de medezeggenschap van uw lokale raad die plek kan gaan krijgen die mogelijk zal maken dat u als raad bij kunt dragen aan waardevolle zorg voor de mensen!