Hoewel het aantal coronabesmettingen weer afneemt, neemt de angst voor de Britse variant van het coronavirus toe. Sinds 23 januari geldt een avondklok. Door deze angst zien we helaas dat instellingen weer rigoureuze beslissingen nemen. In Oost-Groningen zitten op dit moment 11 verpleeghuizen in volledige lockdown, als voorzorgsmaatregel. 

Geen wettelijke basis

Er is op dit moment geen wettelijke basis om zo’n bezoekverbod in te stellen. Per 1 december 2020 is de Wet Publieke Gezondheid gewijzigd. Die wijziging is tot stand gekomen door middel van de tijdelijke wet maatregelen Covid-19. In die wet is uitdrukkelijk bepaald dat mantelzorgers niet de toegang tot verzorgings- en verpleeghuizen kan worden ontzegd. Tijdens de behandeling in de Tweede Kamer is bepaald dat naast de maatregelen om de fysieke gezondheid te garanderen ook de geestelijke gezondheid van bewoners niet uit het oog mag worden verloren. Om die reden is expliciet bepaald dat tenminste één familielid of naaste altijd toegang dient te houden. 

Blijf betrokken als raad

We blijven benadrukken dat de corona-aanpak vraagt om een evenwicht tussen menselijkheid en veiligheid. En dat doe je met elkaar: de mensen die zorg krijgen, hun naasten en de hulpverleners. De cliëntenraad heeft een belangrijke rol om in alle afwegingen vooral de menselijkheid te blijven bewaken. En het perspectief van bewoners en naasten in te brengen. Daarom is het van groot belang dat bestuurders de cliëntenraden betrekken bij besluiten omtrent bezoekersregelingen en vaccinatiebeleid.

Positie cliëntenraad

Wanneer coronamaatregelen gevolgen hebben voor mensen die zorg krijgen, kunnen verschillende advies- en instemmingsrechten aan de orde zijn. Het kan daarbij gaan om:

• Adviesrecht over een gehele of gedeeltelijke beëindiging van de zorgverlening;
• Instemmingsrecht
  • met betrekking tot voor cliënten geldende regelingen. Hieronder valt (het aanscherpen van) de bezoekregeling en de manier waarop bewoners of opgenomen cliënten gevaccineerd gaan worden;
  • met betrekking tot het beleid op het gebied van de veiligheid;
  • met betrekking tot het toelatingsbeleid van cliënten tot de zorgverlening;
  • met betrekking tot het beleid op het gebied van voeding, geestelijke verzorging, recreatie en ontspanning;
• Bovenwettelijk (verzwaard) advies- of instemmingsrecht over het beleid op het gebied van de gezondheid.

Wanneer er een maatregel genomen wordt die geldt voor de gehele instelling moet deze voorgelegd worden aan de centrale cliëntenraad. Wanneer het gaat om lokaal bepaalde maatregelen is het de lokale cliëntenraad die daarover gaat. Juist in de huidige periode is het belangrijk om actief betrokken te blijven als cliëntenraad en de rol van waakhond te bewaren.

Korte termijn is geen excuus

Het kan zijn dat de instelling op korte termijn bepaalde besluiten moet nemen. Daarom is het belangrijk dat cliëntenraden en instelling afspraken maken hoe dergelijke besluitvorming snel kan plaatsvinden zonder af te doen aan het advies- of instemmingsrecht van de cliëntenraad. Zo kan het zijn dat de cliëntenraad bereid is in spoed bijeen te komen om zijn standpunt te bepalen. Ook kan een cliëntenraad het dagelijks bestuur of de voorzitter mandateren zodat de instelling met hem kan afstemmen en hij namens de cliëntenraad kan adviseren of instemmen. Besluiten nemen zonder raadpleging van de cliëntenraad is niet de bedoeling en draagt niet bij aan zorgvuldige en gedragen besluitvorming. Juist in situaties die daarom vragen.

Meer weten?

• Betrekken cliëntenraad bij corona-vaccinatieprogramma
• Rol cliëntenraad bij corona-aanpak
• Heb je een vraag? Schroom niet om contact op te nemen met de Vraagbaak van LOC via 030 – 284 32 00 of mail naar vraagbaak@loc.nl