Radicale vernieuwing zorg is een netwerk dat werkt aan zorg thuis en in het verpleeghuis waarin mensen het belangrijkst zijn. En niet de regels of protocollen. Het gaat om wat er speelt tussen de mensen die zorg nodig hebben, hun naasten en de mensen die zorg verlenen. LOC nam in 2016 initiatief tot deze beweging. De beweging groeide uit tot een netwerk met vele bevlogen mensen en organisaties. Op uitnodiging en initiatief van het regioteam Zeeland gingen een aantal betrokkenen op 20 oktober in gesprek met cliëntenraden om van en met elkaar te leren.

Zorg vanuit mensen

Isabelle van der Wijk, coördinator van Radicale vernieuwing zorg, staat stil bij ‘hoe het allemaal begon‘. Het zit hem al in het woord ‘radicaal’ dat te herleiden is tot ‘wortel’ (in het Latijn: radix). Met deze vernieuwingsbeweging zijn we teruggegaan naar de basis. De vraag die we onszelf zijn gaan stellen is: wat zou er gebeuren als we van regels weer omschakelen naar relaties? We vonden elkaar in de droom om weer “zorg vanuit de mensen” te organiseren in plaats van “zorg vanuit de zorg”. Deze omschakeling vraagt om een andere manier van benaderen. Daar werken inmiddels vele betrokken mensen iedere dag. Kom meer te weten over de beweging in ‘Zicht op vernieuwing’.

Andere manier van denken

Fedde de Boo (van de centrale cliëntenraad van WZG Samen) en Inge van den Boomen (bestuurder Cederhof in Kapelle) verwoordden vervolgens wat binnen hun organisatie begon te veranderen toen zij zich aansloten bij Radicale vernieuwing zorg. Als het gaat om Vrijheid en Veiligheid bleken de gevolgen van het denken vanuit Radicale vernieuwing opvallend. Fedde de Boo geeft aan dat procedurele stappen uit de Wet zorg en dwang opzij werden geschoven, om de mens en zijn naaste écht voorop te stellen. In dit filmpje lichten Fedde de Boo en bestuurder WZG Samen Caroline Beentjes dat nader toe:

Fedde de Boo benadrukt hoe belangrijk het is dat álle betrokkenen binnen de organisatie hun denkwijze veranderen en ruimte leren maken voor dat wat ertoe doet voor mensen. Zo ook de ondersteunende diensten zoals de ICT, HR, etc. (dit leidde uiteindelijk tot het verschijnen van deze handreiking Ondersteunende diensten).

Echt de mens zien

Inge van den Boomen vertelt met sprekende voorbeelden welke stappen Cederhof zet binnen de vernieuwingsbeweging, met speciale aandacht voor opleiding en samenwerking met jongeren. Vaak zijn opleidingen zijn behoorlijk behoudend, maar vanuit Cederhof krijgen stagiaires ontzettend veel vrijheid en worden zij gestimuleerd om breder te kijken dan ‘zorg’. zij worden uitgedaagd om echt de mens te zien en voorbij de regels kijken. Ook zet Cederhof volop in op verbinding met jongere generaties, zoals activiteiten met kinderen en ook wisten zij jongere cliëntenraadsleden (twintigers!) te betrekken. Mede op basis van inbreng vanuit de cliëntenraad werkt de Cederhof aan nieuwbouw van toekomstbestendige 2-kamer appartementen. Zo kunnen echtparen gemakkelijk samen blijven wonen wanneer een van hen zorg nodig heeft.

Lees ook het uitgebreide interview met Inge van den Boomen ter gelegenheid van de Week van de Medezeggenschap.

Leren van elkaar

Na korte toelichting door de betrokkenen van Radicale vernieuwing volgde volop interactie en gesprek. Een puntsgewijze weergave van de vragen, opmerkingen die zoal voorbij kwamen:

• de omschakeling van regels naar behoeftes wordt algeheel positief gedeeld
• het richten op een nieuwe vorm van de zorg
• protocollen kunnen belemmerend werken
• ook familie zou geschoold moeten worden bij de andere manier van denken
• in het onderwijs moet een omslag plaatsvinden.
• efficiency denken moet ondergeschikt zijn aan het cliëntdenken
• het denken vanuit de cliënt vraagt flexibiliteit. Dat vraagt een continue aanpassing van het zorgpersoneel
• kwaliteitsmanagementsystemen moeten op de nieuwe denkwijze aangepast worden
• kopiëren van een succesvolle invoering bij een organisatie is geen garantie voor succes bij een andere organisatie
• de grootte van een organisatie is niet van belang bij de omschakeling. Het gaat vooral om het meetrekken van iedereen binnen een organisatie. En daarbij de ondersteunende diensten moeten niet vergeten worden
• het personeel moet de omslag maken. Daarbij kan het loslaten van oude vaste patronen tot twijfel leiden.
• kies voor de cliënt en leg de taak bij de Raad van Bestuur
• cliëntenraden zijn nog te veel gewend om vanuit het oude patroon te denken. Een omschakeling is nodig.
• denk in kansen. Denk vanuit : ‘wat kan wel’ in plaats van ‘wat kan niet’. Ga ervan uit dat iets kan. Als het dan niet kan, hoor je het vanzelf.
• kennis van financieringsstromen is niet nodig. Een globale indicatie volstaat.
• procedures en afspraken zijn vaak belemmerend.

Meer weten?

• Op radicalevernieuwing.nl vind je veel meer informatie en inspiratie vanuit de (betrokkenen bij) de beweging Radicale vernieuwing zorg.
• Bekijk de serie mini-documentaires: ‘Vrij­heid, veiligheid en levensgeluk’“Wat levert het de cliënt op?”
• Lees ook deze eerder verschenen artikelen:
  • Medezeg­genschap bij pilot ‘Vrij­heid veiligheid en levensgeluk’
  • Levensgeluk voorop in pilot Wet zorg en dwang
  • Adviezen vanuit het actieteam vrijheid en veiligheid voor het levensgeluk van cliënten
• Lees ook de verslagen van de eerdere bijeenkomsten die het regioteam Zeeland organiseerde over de Wet zorg en dwang:
  • Cliëntvertrouwenspersonen in de Wet zorg en dwang
  • Vrijheid en veiligheid in dialoog
  • Eye-openers tijdens derde regiobijeenkomst Zeeland over ‘vrijheid en veiligheid’

Versterking regionale netwerken

Heb je belangstelling om mee te denken over de inhoud van regionale bijeenkomsten met cliëntenraden en deze te helpen organiseren? In bijna iedere regio zijn we op zoek naar versterking! Het kost niet veel van je tijd en levert enorme meerwaarde op in de regionale versterking van cliëntenraadsleden. Neem graag contact op voor meer info via 030 – 284 3200 of vraagbaak@loc.nl.