Marthijn Laterveer, coordinator LOC Waardevolle zorg, en Mariëlle Cuijpers, belangenbehartiger LOC Waardvolle zorg, openden op maandag 2 oktober 2023 de vierde Week van de Medezeggenschap. Een week waarin medezeggenschap in de zorg op allerlei manieren en allerlei niveaus centraal staat.

Ze deden dit met een online sessie waarin Marthijn en Mariëlle een toelichting gaven op actuele thema’s rondom de belangenbehartiging van LOC Waardevolle zorg, in de ouderenzorg, jeugdzorg, ggz en gehandicaptenzorg. Deelnemers konden zelf onderwerpen inbrengen, vragen stellen en op een aantal punten ontstond er een levendige uitwisseling van ervaringen, tips en ideeën.

Kijk terug

De onderwerpen die onder meer aan de orde kwamen tijdens deze sessie:

Zelf initiatief nemen om tot verandering te komen

Marthijn: “Het is een spannende tijd. Er zijn veel veranderingen in de zorg. Iedere keer als er weer een nieuwe regering komt, komt er weer een ander beleid. Wat we proberen is om steeds meer met elkaar een duidelijke koers uit te zetten: zo willen wij het hebben. Er zijn allerlei landelijke programma’s, maar het gaat om de behoeften van mensen. En dat zorgverleners hun werk goed willen doen. Laten we het heft in eigen hand houden en dat doen dat nodig is. Daarin wil LOC graag samen optrekken met cliëntenraden en anderen.”

Lees meer over de visie van LOC op de toekomst van de zorg.

Lokaal organiseren van (mede)zeggenschap

Marthijn: “Steeds meer mensen blijven langer thuis wonen. Er leven veel vragen over hoe je dan als cliëntenraad nog kunt weten wat je achterban belangrijk vindt. We horen bijvoorbeeld: is het niet idioot dat er door de marktwerking allemaal verschillende autootjes de straat in komen rijden om de wijkverpleging te organiseren? De een komt helpen met steunkousen aantrekken, de ander komt voor huishoudelijke hulp, etc. En welzijnsstichtingen van de gemeente, woningcorporaties hebben allemaal hun eigen zeggenschapsorganen en voor cliëntenraden is het zoeken naar hoe ze nog belangen kunnen behartigen.

LOC heeft een voorstel gemaakt met Nederland zorg voor elkaar over hoe we medezeggenschap per wijk of dorp kunnen organiseren voor mensen die thuis wonen. Daarover zijn we in gesprek met het ministerie.”

Evaluatie Wmcz 2018

Mariëlle: “In 2025 is de Wmcz 2018 vijf jaar in werking. na vijf jaar wordt de wet geëvalueerd. LOC en het ministerie van VWS gaat daar alvast mee beginnen. We gaan in 2024 bij cliëntenraden in alle sectoren ophalen hoe de wet praktijk werkt. Waar loop je tegenaan? Waar zitten de aandachtspunten? Het ministerie wil in 2024 onderzoeken hoe de wet functioneert, zodat ze in de loop van 2025 een rapport naar de Tweede Kamer kan sturen met een advies. En daar wordt dan over gesproken. Dat is het moment om wijzigingen in de wet tot stand te laten komen. LOC is hierover in gesprek met het ministerie en zal daar cliëntenraden nauw bij betrekken.”

Lees meer

Financiële rust in de langdurige zorg

De Tweede Kamer heeft de brieven over de financiën controversieel verklaard. Hierover is gedebatteerd in de Tweede Kamer. De politiek is gaan bewegen, het ziet er nu beter uit voor 2024, maar de kamer blijft wel bezorgd en druk op de ketel houden. Evenals LOC. We blijven aandringen op financiële rust, niet alleen in de ouderenzorg, maar ook in de GGZ, de gehandicaptenzorg en jeugdzorg.”
Marthijn: “Bij VWS zeiden ze dat het heel erg hielp dat cliëntenraden vanuit verschillende regio’s brieven zijn gaan sturen. Als ze een brief hadden gekregen, hadden ze er niks mee gedaan. Maar omdat het er zoveel waren, konden ze er niet omheen. De signalen zijn echt gehoord.”

Lees meer:
Bezuinigingen ouderenzorg niet doorgevoerd door demissionair kabinet
Acties: Stop bezuinigingen in de ouderenzorg

Generiek Kwaliteitskompas Ouderenzorg

Marthijn: “We hebben voor de zomer met elkaar een stuk ingediend waarin heel veel terecht is gekomen van wat cliëntenraden aangegeven hadden. Onder andere: ga niet uit van zorg, maar van welzijn en welbevinden. En doe iets aan alle bureaucratie, met name rondom het meten van allerlei indicatoren waar niemand iets mee doet.
Een van de partijen die het plan mede moest indienen, Zorgverzekeraars Nederland, vond dat het stuk nog verder geconcretiseerd moest worden en diende het daarom niet mee in. Daarmee voldeed het plan niet aan de wettelijke eisen, maar is wel als basis gebruikt om het verder te concretiseren. Dat moet uiterlijk 1 december 2023 klaar zijn.
Het grootste struikelblok op dit moment is dat cliëntenraden willen stoppen met meten. ‘Geef ons de ruimte om met elkaar te kijken binnen de organisatie wat we nodig hebben om te leren, te verbeteren en te ontwikkelen’, zeggen ze. De meeste organisaties zijn het daar mee eens. Maar een enkele organisatie wil het graag centraal houden met landelijke indicatoren. Inmiddels is er ook een initiatief van 14 organisaties die aan de beweging Radicale zorg meedoen. Zij stoppen of willen stoppen met het meten en zij gaan een alternatief ontwikkelen.

Leer meer:
Vervolgacties na gesprek met Zorginstituut onvoldoende meerwaarde aanleveren kwaliteitsgegevens
Extra tijd voor Generiek Kwaliteitskompas

Schending privacy GGZ

Marthijn: “Hulpverleners zijn sinds 1 juli verplicht om vragenlijsten af te nemen met de meest persoonlijke gegevens van cliënten. Die moeten ze aanleveren aan de Nederlandse Zorgautoriteit, die daar een algoritme op wil ontwikkelen om te bepalen hoeveel zorg iemand nodig heeft en welke prijs daaraan hangt. Cliëntenraden hebben aangegeven dat ze dit heel ernstig vinden, dat de privacy van mensen belangrijk is, juist bij mensen in de GGZ, omdat dat mensen zijn die vaak een trauma hebben. Dan is het zeer in het belang van de cliënt dat er een vertrouwensband is met de behandelaar, die niet beschadigd wordt door deze vragenlijsten. Daarnaast zijn zeggen hulpverleners dat ze hun eed niet willen schenden. Zij hebben een beroepsgeheim die ze naast zich neer moeten leggen op last van een dwangsom. De actiegroep #vertrouwenindeggz is een rechtszaak tegen de NZa gestart. Op 29 september was de eerste zitting.

Lees meer
Verslag zitting 29 september
Aankondiging rechtszaak tegen de NZa
GGZ cliënten niet geïnformeerd over opname in NZa-databank
website vertrouwen in de GGZ

Oproep Koerswijziging jeugdzorg

Mariëlle: “In de jeugdzorg spelen al heel lang grote problemen. De Tweede Kamer heeft dit jaar gezegd dat ze wel de hervormingsagenda jeugdzorg steunen. LOC zit op de lijn: praat eerst over de inhoud. Wat wil je nu jongeren en ouders te bieden hebben? En praat dan pas over het geld. En wel willen ook dat jongeren en hun ouders veel meer vanaf het begin bij beleid inspraak hebben. Dat gebeurd tot nu toe te weinig en dat horen we terug van jongeren en ouders. We hebben een aantal keren brieven gestuurd naar de Tweede Kamer, waarin we steeds dezelfde punten aanhaalden, maar er veranderde tot nu toe niks. We gaan in het najaar een aantal punten die we heel belangrijk vinden in beeld brengen, los van wat er in de Tweede Kamer gezegd wordt en daar steun voor verzamelen. Wij zeggen jongeren moeten op kunnen groeien om te zijn wie ze zijn, daar moet onderwijs en zorg op aansluiten. Daarvoor is nodig dat jongeren en ouders echt inspraak hebben, de rechtsbescherming moet beter en we moeten beter zorgen voor het zorgpersoneel.”

Bekijk ook de andere twee filmpjes van goede voorbeelden medezeggenschap in de jeugdzorg

Visie op regionale samenwerkingsverbanden en de rol van cliëntenraden daarin

Marthijn: “Er zijn verschillende vormen van regionale samenwerking. Je ziet bijvoorbeeld steeds meer ouderenzorgorganisaties, ggz-organisaties of gehandicaptenzorgorganisaties zoeken naar hoe ze het beter regionaal kunnen organiseren. LOC helpt daarbij in wat het voor de medezeggenschap betekent. Dat is maatwerk, maar als je meer regionaal wilt samenwerken zal je ook de medezeggenschap goed moeten regelen met elkaar. Hoe zorg je ervoor dat de stem van cliënten en hun naasten gehoord worden?”

Mariëlle: “LOC organiseert, in samenwerking met regionale netwerken, regionale bijeenkomsten over dit onderwerp.”

Lees meer
LOC Regiobijeenkomsten najaar – LOC Cliëntenraden (clientenraad.nl)

Meer Week van de Medezeggenschap

Kijk op de website van de Week van de Medezeggenschap voor meer interessante en inspirerende sessies. Alle bijeenkomsten tijdens de Week van de Medezeggenschap zijn kosteloos bij te wonen door zowel leden als niet leden van LOC. Meer weten over het lidmaatschap?

Download artikel als PDF